Tekstovi

Slijed događaja koji obelježavaju svijet u proteklim godinama pokazuje da su se svjetske narodne mase pokrenule i da taj proces predstavlja problem za postojeće režime i svjetski poredak, podrivajući same njegove temelje. I dok vladajuće klase svuda po svijetu grozničavo traže način da sistem učine ponovo funkcionalnim za sebe, dotle u masama sve više jača shvatanje da se kapitalizam mora srušiti. Pitanje je samo na koji način to sprovesti? I dok je vladajuća klasa kapitalista sve više spremna da brani svoj prevaziđeni poredak golom silom, ne birajući sredstva, po cijenu ratova, masovnih razaranja, stradanja, još žešćom diktaturom, dotle u pokrenutim masama započinje borba između dvije osnovne struje. Jedne, koja misli da se kapitalizam može “lagano“ prevesti u društvo socijalne pravde, vladavinu prava, ljudskih sloboda ne dirajući u njegovu osnovu, i druge, koja polazi od spoznaje da se on mora sruštiti do temelja beskompromisnom i organizovanom borbom. Ta borba mora promeniti samu osnovu društvenog odnosa – od preuzimanja vlasništva i kontrole nad cjelokupnom proizvodnjom i prirodnim resursima, do uspostvaljanja političke vlasti od same potlačene klase. I ovo nije ništa novo. Novo je to što je taj sukob između ove dvije struje u obespravljenim masama istorija ponovo stavlja na dnevni red i u svoj oštrini.

Najnoviji događaji u Južnoj Americi, posebno u Venecueli, pokazuju kako između suprotstavljenih klasa nije bilo niti će ikada biti mira, niti kompromisa, dok se ne uništi vladajuća klasa i uspostave novi društveni odnosi. Ti događaji pokazuju da je svako pristajanje na kompromis sa klasom kapitalista i oklevanje u odlučnom suprotstavljanju imperijalizmu vodi trasiranju budućih poraza. No, ovi događaji mogu imati veliki značaj za jačanje revolucionarnih grupa u Južnoj Americi koje nisu kapitulirale pred diktatima imperijalista i njihovih slugu. Ta jednostavna istina – da nema pregovora i nema kopromisa sa kapitalizmom počinje se pokazivati i na Balkanu. Svjedoci smo od prije nekoliko godina kako je dolazak na vlast tzv. ljevice u Grčkoj neslavno završio izdajom i kapitulacijom pred diktatom krupnog kapitala. A kapitulacija je bila direktna posljedica struje u pobunjenim masama koja je bila spremna da se dogovara sa krupnim kapitalom i imperijalistima. I danas je ta vlast neprijatelj grčkih masa, iako se formalno deklariše kao ljevičarska.

Bili smo i svjedoci socijalnog bunta bosanskih masa prije par godina kada su tamo one mogle preuzeti vlast, ali nisu imali jasni ciljeve, niti revolucionarne organizacije koja bi stala na čelo pobune . I mase su krenule tim pomirljivim putem spram svog neprijatelja, i morale su doživjeti poraz.

Svjedoci smo i raznih protesta u Srbiji. U okviru tih protesta će se neminovno početi jasnije pokazivati suprotnost te dvije istorijske struje – reformističke i revolucionarne, a što je pozitivno za razvoj antikapitalističkog pokreta na Balkanu.

Mase uče politiku na sopstvenom iskustvu. I mi smo ubijeđeni da i balkanske mase polako uče na svim svojim greškama i porazima, i da će one sve više i više pokazivati svoju moć, razbijajući sopstveni strah od svih tih moćnika, diktature i imperijalista. Da će se sve više ujedinjavati i prevazilaziti nametnute podjele. I da će kroz jedinstveni pokret prosto zbrisati sve te sada koji su umislili da imaju pravo da beskrajno eksploatišu, ponižavaju, da se šepure u svojem bogatstvu, političkoj moći i obijesti.

Ne šetnje malograđanskih slojeva, nego demonstracije pobunjenih masa. Ne zahtjevi za popravkom sistema, nego borba za rušenje sistema nepravde.

Rušiti diktaturu kapitala i kidati lance imperijalističkog ropstva može samo oslobođena moć narodnih masa.

Posle kapitalizma više neće biti kapitalizma!

Balkanskim pokretom otpora!

Protesti u Srbiji protiv aktuelne vlasti, bez obzira pod kakvim se sloganom vodili, u suštini su i dio opštih protesta koji tutnje Evropom. To su izrazi malograđanštine što im se ruši stvarni i zamišljeni svijet. To je plač evropskog malogrđanina što mu pred očima nestaje njegov dosadašnji privilegovani svijet u odnosu na taj “necivilizovani ostatak”. To je plač balkanskog malograđanina što mu pred očima izmiče obećani svijet “dolazeće Evrope”.

Balkanske osiromašene mase se naglo suočavaju sa rušenjem tog obećanog svijeta i većina želi da pobjegne sa tih prostora u tu “obećanu Evropu“, nadajući se da je to ipak jedini put spasa. I taj trend je trenutno nezaustavljiv, sve dok ne dođe do još većih potresa u samoj Evropi, a „limeni doboš” se već čuje u pozadini.

Paralelno na Balkanu se vodi sve žešća borba između kapitalističkih klika. To je prije svega borba između imperijalista kroz borbu multinacionalnog kapitala za kolonizaciju, prostor i oplodnju kapitala, i to je borba domaće buržoazije, tj. da jačanjem diktature kapitala kroz trijadu – kapitallisti, političari i mafijaši sačuvaju sebi uslove za dalje bogaćanje i mrvice od tog globalnog pljačkaškog kolača.

Upravo na ovom nastojanju te “domaće trijade” za još jačom diktaturom, tj. pljačkom i sluganskim odnosom spram imperijalista, javljaju se potrebe tih malograđanskih slojeva i predstavnika dijela tog kapitala da se oni izbore za svoje „mjesto pod suncem“. Pri tom morališući nad svim nepravdama postojećeg režima i nudeći se kao još revnosnije sluge imperijalistima. I to je suština sadašnjih protesta u Beogradu.

Na tom fonu su se svakako okupili ti malograđanski slojevi koji uvek čekaju svoju priliku da se priključe “pobjedničkom timu”, a koji ih može voditi ostvarenju njihovih sitnih interesa i snova.

Na tom fonu su privučeni i dijelovi studentske omladine koja je uvijek spremna da izađe na bilo koji oblik protesta koji je protiv sistema.

Na tom fonu je i već uznegovana desničarska, profašistička omladina (režimska i opoziciona) koja čeka priliku da se osveti vlastima oko „izdaje Kosova“, odnosno u slučaju “odmetanja” od Rusije.

Tu su i vječite reformističke ljevičarske grupe, koje su u suštini eksponenti zapadnog imperijalizma s pokličima obećanih revolucija, a koje bi se nekako same od sebe ostvarivale.

Na tim protestima nema odavno parcijalizovanog, uplašenog i ucijenjenog radništava, koji ne smije da pođe u orgnizovanije bitke u okviru svojih fabričkih hala, niti prepoznaje svoje klasne ciljeve u sadašnjim protestima da bi im se pridružilo.

Na tim protestima nema preostalog sitnog seljaštva koji je davno otjerano sa zemlje krupnim “latifundistima”, niti “srednjaka” koji se bezuspešno pokušava suprostaviti nasrtajima na obezvređivanje njihovih proizvoda od strane države. Za jedne i drugo je to neki “gradski” protest. I jedni i drugi su svoj bunt spremni iskazati na prilazima svojih sela i okolnim putevima. Da bi branili svoje “seljačko” – rudna blaga, vode, prirodu, svoje proizvode. Šta će oni u taj grad ako to nije istinska buna?

Zato ovaj šaroliki vikendaški karavan je više za uveseljavanje da bi se nešto dešavalo na političkoj sceni, nego što on može samostalno dovesti do nekih krupnijih promjena. No, on i takav može uvijek poslužiti kao povod imperijalistima za veće obračune. Odluku o tome, da li će Srbija i ostale balkanske zemlje biti još ostavljene da se guše u sopstvenom glibu ili će biti bačena šibica da zapali region, nije u rukama sadašnjih protestanata, ma gde se oni okupljali na „brdovitom Balkanu“.

Vrijeme za „regionalnu stabilnost“ je već isteklo, i samo se čeka prilika da i Balkan postane izraz tih radikalnijih svjetskih sukoba.

Protest “Stop kravavim košuljama” ili malo tvrđe – “Stop krvavim radničkim košuljama”, će biti obećavajući kada se stvori sila čiji je osnovni cilj borba za oslobođenje od imperijalizma i rušenje diktature kapitala. A za to treba ta klasna mržnja koja dolazi prije svega iz stomaka i koja će za početak napisati na svojim transparentima – Krvave košulje njima!

A taj slogan ne treba više posebno obrazlagati, a još ga manje ikome pravdati.

Balkanskim pokretom otpora!

Konačno su počele neke dobre vijesti da pune medijske izveštaje na ovim prostorima. Ne prođe dan a da se ne desi neki izlazak na ulice, da bi se protestovalo, da bi se blokirali putevi i pružila neka vrsta optora snagama sistema. Da se pruži otpor izazvan nepravdom, a koje je na svakom koraku sve više. Povodi su razni, a uskoro se i neće pitati za sam povod. Narodu je dosta i većina želi pobjeći sa ovih prostora, a broj onih koji su spremni da iskorače iz postojeće močvare, da ga ona više ne vuče na dno – u totalnu rezignaciju, počinje da raste.

Ne nailazeći ni na kakav otpor u proteklom periodu, predstavnici diktature kapitala su umislili da mogu da rade šta hoće, sve manje se osvrćući na bilo kakve “glasove razuma”, odnosno usamljene pokušaje otpora. Ne želeći nikome da polažu račune i stavljajući se “iznad naroda” u svakom pogledu, kao da im je sve to “babovina” i dato od “boga” – da se bogate, bahate, bave kriminalom, da zastrašuju, tuku, naručuju ubistva…

U svim tim “malim pobunama” čiji smo svjedoci ovih mjeseci pozitivno je to što su se počeli “pokaziviti zubi” diktaturi kapitala. Bolje reći, što je narod počeo da tretira represivne snage sistema kao svoje neprijatelje. Da jasnije vidi njihovu stvarnu suštinu – da su oni tu naspram njih da sprovode i štite diktaturu kapitala – te razbojnike na vlasti i sam korumpirani i duboko nepravedni sistem.

Što bi pjesnik i “propovjednik zla” dobro rekao – ćeraćemo se još! I tog “ćeranja” će biti sve više i sa sve više razbijenih glava, a što je najbolji lijek da se to suprotstavljanje sistemu diže na viši stepen.

Pokliči “mirotvoraca” – Ne tucite policiju! (ostale branitelje sistema) će sve manje biti uslišeni, jer je u narodi bijes sve veći, a i sistem primenjuje sve veću silu.

Najpozitivnije u svim tim malim narodnim bitkama je što osjećaj za pravdu počinje da prevazilazi nametnute nacionalne podjele i što svaki “šum” kada Pravda uzvraća udarac se širi neviđenom brzinom na mase nekadašnje “lijepe naše”, i one počinju da sve više sinhronizovano djeluju. A šta bi drugo očekivali predstavnici diktature kapitala, nego da se na njihovo zločinačkoudruživanje u dogovaranju ratova, širenje međunacionalne mržnje, uvlačenje narode u masovna klanja, propovedanje sluganstva okupatorima i zajedničko pljačkanje u ratu ili miru, svejedno.

U sadašnjoj situaciji i sama vlast, ali i razgranata mreža imperijalističkih okupatora sa svih strana, pokušava iskoristiti Pravdu za ostvarenje svojih ciljeva. No, Pravda se ne može obuzdati i staviti u nečiju službu, jer je ona po svojoj definicji – za sve!

No ovaj “šum” od udarca Pravde će imati smisla i efekta, tek onda kada “oni” osjete panični strah da mogu izgubiti vlast, privilegije, bogatstvo. A nadasve da će u snu ili magnovenju vidjeti kako se, umjesto nekih drugih tijela, njišu njihova po trgovima, kojima se željeli dati svoje ime, još za života, da se posle ne zaboravi.

Narodna borba je moguća i moćna!
Balkanskim pokretom otpora!

Najavu novog rata na Balkanu je moguće predvideti samo kroz prizmu odnosa velikih sila, u prvom redu SAD-a i Rusije.

No prije nego pokušamo da damo ocjenu njihovih odnosa i kuda sve to vodi, par riječi i o balkanskim režimima, kao statistima tog rata. Statistima koji ne mogu narode svojih zemalja ni puškom natjerati da ratuju za “svete nacionalne ciljeve”, a što je na jednom plakatu ne tako davno i ispisano – “Neću vašu slugansku pušku!”.

Znači narodi neće rat, a da li ga hoće vladajuće klike balkanskih zemalja?

Neće ni one, ali se one ne pitaju. One su obične sluge, marionete tih najmoćnijih imperijalnih sila i nadnacionalnog kapitala. Njihove vođe se “preznojavajući” trude da ispoštuju sve dobijene naloge, jer im je svima draža vlast i moć u svom feudu, i od koje se i ima sve više i više. I oni znaju pravilo svjetskih bandita – ako si u “kolu” moraš da igraša po notama, a ako pokušaš da izađeš iz “kola” bićeš sklonjen ili likvidiran.

Sa druge strane, bez obzira na svakodnenvu zapaljivu nacionalističku i ratnohuškačku retoriku, koju sprovode režimi balkanskih zemalja, oni nisu u stanju da vode iole ozbiljniji rat, niti da pokrenu ni to malo ratne tehnike što posjeduju, ako im velike sile ne doture koju kantu benzina.

Naš stav je u skladu sa svim onima koji tvrde da Treći svjetski rat već traje. Posle završetka Drugog svjetskog rata koji je bio oličenje masovnih stradanja i razaranja, nastupio je višedecenijski Hlandni rat koji je prije svega bio ideološki, ekonomski, sa besomučnom trkom u naoružanju. Sadašnji rat se, za sada, vodi bez direktnih vojnih opštih sukoba, ali na svim nivoima i skoro bez ikakih pravila i bez jasno definisanih frontova. A najmoćniji akteri tog rata su svakako SAD, Rusija, Kina i EU.

Nas trenuitno zanima Rusija i SAD, jer Kina djeluje iz drugog plana, a Evropa se nalazi između nastojanja oslobađanja do okupacije i dubljih previranja, u pokušajima da fašizacijom spase što se spasiti da.

Trenutna situacija je takva da SAD nastoje da zaustave “pohod Rusije” na Evropu, prije svega energetski, tako što će agresivnim vojnim pritiskom i izazivanjem stalnih pretnji onemogućiti uticaj Rusije u njenim imperijlanim namjerama. I tu se SAD imperijalisti sa svojom silom sve agresivnije, kako na Baltiku, Ukrajini, Kavkazu, Crnom i Azovskom moru, tako i na Balkanu.

Ruski imeprijalisti moraju braniti svoje ekonomske interese u porobljavanju Evrope, činiće zato sve da je destabilizuju, a istovremeno ekonomski, politički pa čak vojno “oslobađaju” od SADokupacije.

Kada taj osnovni sukob američkog i ruskog imperijalizma primenimo na Balkan jasno je da SAD ističe vrijeme i da žele što prije zaokružiti Balkan. Zato će pojačati pritisak na Srbiju kako bi je potpuno otrgla od preostalog ruskog uticaja. Dotle Rusija želi da militarizuje otpor Srbije zahtjevima SAD. Zbog svoje slabije pozicije na Balkanu, Rusija mora da traži saveznike i zato pokušava da iskoristi trenutne odnose sa Turskom, nudeći joj ustupke, kako na Balkanu, tako i Siriji itd. I bitka za Tursku izmedju SAD i Rusije jedna je od ključnih partija u daljem dešavanju na Balkanu.

No sve ove gore analize na valjaju “po lule duvana” ukoliko se u njih ne uključi i taj istorijski, odnosno klasni faktor, a to su mase koje čine istoriju. Svejdoci smo kolosalnog pokretanja masa u globalnim razmjerama koje su, bez obzira na sva njihova ideološka, religozna, naicionalna i ma kakva druga opredljenja krenule u bitku protiv kapitalizma ili takvog kapitalizma, jer su svi ugroženi. Protiv jednog svijeta koji postaje karikaturalno čudovište, nesposobno ni za šta više, i koje gura svijet ka katastrofi. Ti nezadovoljni pokreti masa među kojima jedni žele kapitalisitičku diktaturu podginuti na viši nivo neslobode i modernog fašizma, a drugi koji ga žele poslati na smetlište istorije.

I osnovna dilema i ta “istorijska klackalica” je – da li će kapitalizam imati snage da se toliko fašizira da svijet gurne u opštu katstrofu?

I tu se onda postavlja i osnovni zadatak među svim tim pobunjenim masama koje žele srušiti taj svijet – kako stvoriti reprezentativnu revolucionarnu silu koja će to znati sve to da oduva sa istorijske pozornice. A ta se sila ne stvara plačom nad nepravdom diktature kapitala, niti sklanjanjem pred njihovim fašističkim hordama i molbama da se usliše vapaji milijardi eksploatisanih i osiromašenih. Ta sila se stvara od onih potlačenih klasa koji su u stanju da dostignu takav nivo organizaovane borbe koji nadilaze svu tu naoružanu i zastrašijući silu koju upotrebljuje diktatura kapitala. I one su u stanju da to postignu, jer nemaju šta da izgube, sem svojih lanaca ropstva, poniženja i stalne bede i neprekidne eksplotacije.

Svjedoci smo da je ta borba moguća i moćna.

Balkanskim pokretom otpora!

Sve pripreme za rasplamsavanje Trećeg svjetskog rata su u završnoj fazi. Taj rat je već prešao iz faze niskog intenziteta u fazi trgovinskih ratova i masovnih vojnih vježbi sa povremenim izolovanim konfliktima. Čeka se samo “istorijski okidač”. Da li će to biti veliki potres na finansijskom tržištu ili neki drugi događaj, manje je bitno. Ostavimo to budućim istoričarama iIi “generalima nakon bitke”, da se bave time, ako im uopšte bude data ta mogućnost.

Treba naglasati da je nervoza među “manjim igračima” sve veća, gledajući da u poslednjem trenutku odaberu stranu među velikim imperijalnim savezema koji bi ,po njihovom računu, bili pobednici u tom opštem sukobu.

Ko su ti glavni “igrači” na toj pozornici opšteg svjetskog sukoba?

To su prije svega “globaščici”, nadnacionalna finansijska elita koja upravlja tokovima kapitala na globalnom nivou. Oni su zainteresovani za poraz sadašnjeg oblika kapitalizma, za poraz svih imeprijalnih sila koje im “kvare planove” za uspostavljanjem globalnog totalitarnog poretka. Uspostavljanjem poretka kao do krajnjih granica izvedene neoliberalne fašističke diktature. No ti se “igrači” direktno ne pojavljuju na pozornici tog opšteg sukoba.

Na njoj su tri glavna “igrača”, tri glavne imperijalne sile.

Prije svega su to SAD, još uvijek najmoćnija vojna i ekonomska sila, koja se nalazi u periodu slabljnja svoje globalne moći. Trenutne okolnosti im nameću gubitak monopola nad energetskim resursima i nad potpunom kontrolom finasijskih tokova. U takvim okolnostima SAD nužno mora pribjeći oprobanom receptu u jačanju svoje moći, da preko trgovinskih ratova i opštih ratnih sukoba prevladavaju krizu i profitiraju. Osnovni cilj u tome je – ne dozvoliti formiranje suprotnog jačeg imperijalnog saveza. Iz tog razloga će sve činiti da izazove raskol ,pa čak i sukobe, među glavnim protivnicima Rusijom, Kinom i “nezavisnom EU„ , bolje reći Nemačkom . Za to im je svakako pogodna podeljena okupirana Ervopa, da je guraju u sukobe sa Rusijom, proizvodeći sve više žarišta na njenim granicama u pokušaju destabilizacije Rusije. Bez poraza Rusije, nemoguće je da SAD vodi rat protiv KIne, glavnog njenog protivnika u XXI vijeku.

Tu je svakako i Rusija. Cilj ruskog imperijalizma je učvrstiti svoje pozicije preko militarizacije, braneći ključne tačke za opstanak imperije. Ruski imperijalisti su primorani ući u što čvršći strateški savez sa kineskim imperijalistima i ostalim regionalnim silama kako bi porazili zapadne imperijaliste. U tu svrhu ruski imperijalisti pokušavaju odbaciti nasrtaje zapadnog imperijalizma,agresivnim “klinovima” u njihove sfere uticaja, prije svega pokušajima “oslobađanje” Evrope od okupacije SAD i njenog vezivanja za sebe.

Na kraju su kineski imperijalisti – “čekalice”, za koje vrijeme trenutno radi. Kineski imperijalisti u suštini čekaju ishod na relaciji sukoba SAD i Rusije, izbjegavajući “prvu liniju fronta”, kako bi se pojavili kao jedina globalna sila. Njihov pohod na osvajanju svijeta je sada ekonomske prirode, prije nego što budu u stanju da imperija i vojno pokaže svoju snagu.

No, pošto je imperijlaistima “u prirodi” da prave trenutne saveze, pa ih onda ruše i udružuju se sa protivnicima, sve je moguće očekivati u njihovim odnosima prije nego “pijesak potpuno iscuri” i svi budemo uvučeni u taj veliki istorijski mlin koji će da melje i melje.

Međutim, sva ova analiza i ta predstva na svjetskoj pozornici su samo jedna slika iz tog prvog čina, kada se ne vide ti glavni igrači koji dižu i spuštaju sve te kulise svjetske pozornice i određuju koliko predstava traje. A to su istorijski procesi kao posljedica izraza ubrzanog tehnološkog razvoja i borbe klasnih snaga. To je često nedediljvo, prije svega zbog potpune kontrole informacija koje imaju vladajuće klase, umišljene u svojoj neprolaznosti.

Naš stav je i da oni neće otići sa svjetske pozornice dok ne pokušaju da uspostave fašistički poredak neoliberalne diktature, pa čak i sukobima sa nesagledevim posljedicama.

Naš stav je da spas čovječanstva od velikih razaranja i čak uništenja zavisi od rasta otpora svijetu kapitala na svakoj tački ove planete, sve do trenutka kada imperijalni sistemi ne budu u stanju da vode opšti globalni rat sa svojim ciljevima, već se budu urušavali unutrašnjim protivrječnostima, odnosno talasima pobuna i revolucija.

Naš stav je da upravo prisustvujemo ponovo velikom istorijskom rušenju svih tih kulisa, kako od nemogućnosti obuzdavanja suprotnosti, tako od pokrenutog talasa masa svijeta koje ne žele da žive u svijetu po sadašnjim pravilima. I da će se morati na kraju pokazati kolika je jad i bijeda tih svjetskih moćnika, tih “tigrova od papira” koje drže čitav svijet za taoce njihove pohlepe. I da nas istorija uči da oni nužno moraju završiti pred streljačkim vodovima posle zagarantovanih prava na “nepristrasno suđenje” ili “primitivnim“ javnim egzekucijma na preljepo uređenim i popločanim trgovima.

Naš stav je i da na prostorima Balkana treba razviti opštenarodni pokret koji će se silom suprotstaviti planovima i interesima ovih “glavnih igrača”. Pokreta koji će braniti slobodu i život balkanskih naroda. Pokreta koji će braniti balkanske narode od najezde tih “besplatnih marketa smrti” i voditi borbu protiv njihovh domaćih slugu.

Naša stav je da nam je na Balkanu trenutni interes pre svega poraz zapadnog imperijalizma na globalnm planu, jer je to uvod u poraz ruskog i kineskog imperijalizma. Da nam je u interesu borba portiv NATO okupatora i svih drugih imperijalista koji bi pokuašali doći da ga tu zamijene.

Razvijajmo svijest u masama o potrebi borbe za slobodu od imperijalista i njihovih domaćih slugu!

Smrt kapitalizmu – sloboda narodima!
Balkanskim pokretom optora!

Pitanje koje se nameće kao nužnost i odgovori koji nas razdvajaju, polarizuju i vode sve oštrijem suprotstavljanju, otvorenim bitkama je – da li možemo prihvatiti moderno ropstvo ili treba pružiti otpor sadašnjim najmoćnijim imeprijama i njihovim savezima koji su prešli crtu od “posrednih” pljačkaša do otvorenih okupatora?

Oni koji pristaju na “pokornu glavu sablja ne siječe”, pod izgovorom da su ovi narodi dosta krvarili i ginuli, ne samo da su saučesnici moderne okupacije, nego direktno nude baš “sopstveni narod” kao roblje i zlikovce za nove ratove po svijetu, da ubijaju žene i djecu; i nude “svoj narod” kao roblje za nove kolonizatorske grabljivice po fabrikama i svemu drugom što zna da zaradi na tim jeftinim robovima; i nude svako parče te “voljene zemlje” tim okupatorima, da je zločinačkom čizmom gaze, uništavaju i odnose sve što se odnijeti može.

Da, NATO, EU, ruski i kineski imperijalisti su savremeni okupatori koji vode ratove preko naroda svijeta ne pitajući za cijenu, a ulozi su sve veći.

Da, predstavnici balkanskih režima su kolaboracionisti – od Vardara pa do Triglava i malo dalje. I tako ih treba tretirati, kao narodne neprijatelje koje treba nemilosrdno uništavati, kao i one koje im služe po svaku cijenu.

Da, i realnost je takva da većina naroda nije još spremna da se suprotstavi, u bilo kom obliku, ne samo kolaboracionistima nego i okupatorima. A o okupatorima im je nametnut mit kao o nekim zaštitnicima koji ih čuvaju od zla, kao da ima većeg od njihovog, kao i da se u njihovim “tvrđavama” bolje živi. A što i jeste donekle istina za ovo drugo, dok traje ta opšta pljačka nad ostalim narodima svijeta. I nema sile koja može zaustaviti taj egzodus naroda ka centrima imperijalne moći (po cijenu novih gasnih dimnjaka) sve dok ne počne taj opšti sukob i krah.

Da, i zakonitosti razvoja kapitalizma su nemilosrdni i davno spoznati do filingarske tačnosti. Krizu finansijskog kapitala kao formi imperijlalizma neminovno vodi danas nastavku Trećeg svjetskog rata koji dobija sve oštrije forme. Gdje je ta kriza ušla u završnu fazu, i gdje imamo dvije opšte povijesne sile – jedne za uspotavaljnjem globalnog totalitarnog poretka i druge, koncentrisane sile opšteg interesa milijade potlačnih.

Mi na Balkanu moramo se opredeliti jer nam vrijeme ističe – da li u kolaboraciju i ropstvo ili u otpor?

Po nama, nema života na ovim prostorima dok se ne protjera NATO čizma i centri “Profiterne” i obračuna se sa njihovim slugama.

Po nama, nema života na ovim prostorima dok se ne spriječi pljačka svih ostalih imperijalističkih grabjivica.

Naš zadatak je da unosimo u mase svijest o potrebi borbe i suprotstavljanju okupaciji i kolaboraciji.

Naš zadatak je da podstičemo na podizanju ciljeva borbe onih koji pružaju i taj parcijalni otpor režimu i nepravdi koju srećemo na svakom koraku.

Naš zadatak je da prednjačimo u borbi za ciljeve koje propagiramo.

Balkan balkanskim narodima!
Balkanskim pokretom optora!

Obračun Lenjina sa kapitulantskom reformističkom strujom u tadašnjem najprogresivnijem socijaldemokratskom pokretu se desio prije više od jednog vijeka, u teoriji i samoj praksi. Lenjin je svoj udar protiv tadašnje socijaldemokratije uperio u dva pravca – protiv njihove kapitulantske uloge spram klasnog neprijatelja i zauzimanja reformističke pozicije, kao i protiv skrivene šovinstičke uloge socijaldemokrata i branjenja „sopstvenog imperijalizma“. Da bi se oslobodio ove „kuge“ u pokretu, Lenjin je insistirao na promjeni naziva tog „socijaldemokratsko“ u „komunističko“. I komunsti su pod svojom zastavom dokazali svoju revolucionarnost u narednim decenijama širom ove planete, dok su socijaldemokrati završili kao „obični psi na lancu imperijalizma“, neinteresantni za ono suštinsko, što čini povijest.

No, ni to „komunističko“ nije trajno ako se ne potvrđuje u praksi. To „komunističko“ se vremenom pretvaralo u svoju suprotnost, najpre revizijom stavova u teoriji a kasnije u samoj praksi. Problem je što ta revizija stavova nije proistekla iz potrebe same prakse, nego iz kapitulantske uloge komunističkih snaga pred klasnim neprijateljem. Zato se i desio taj nazovi „poraz komunizma“ s kraja XX vijeka, a koji je bio u stvari nužan i opravdan slijed istorijskih procesa, između ostalog i zbog „kuge“ u dijelu komunističkog pokreta.

Danas je u svijetu to „komunističko“ sve više upitno jer pod tom zastavom i „odbranom komunizma“ koračaju snage koje su u suštini reakcionari.

Danas ćemo vidjeti da se nose Marksove, Lenjinove, a posebno Staljinove slike od onih koji u suštini brane reakcionarne interese ruskih imperijalista.

Danas ćemo vidjeti da pod zastavama nekog neotrockizma i reformizma koračaju najbednija gamad uhvaćena u zamku između sluganstva zapadnom imperijalizmu i nadnacionalnom kapitalu.

Danas ćemo vidjeti ove „korisne idiote“ na ovim prostorima koji nose Titove slike ne shvatajući skoro ništa.

Ovdje je na Balkanu reakcionarna uloga komunista posebno izražena. Imamo čak i „komuniste“ koji se u Srbiji šovinistički, čak rasistički, odnose spram albanskih masa. Imamo u Bugarskoj „komuniste“ koji se šovinistički odnose spram turske manjine, a posebno prema makedonskom pitanju. Imamo u Grčkoj „komuniste“ koji se šovinistički odnose prema makedonskim i albanskim masama, da ne pominjemo one koji su davno kapitulirali pred klasnim neprijateljem i koji su tako oduševljeno slavljeni među tim reformističkim smradovima naBalkanu. Imamo u Hrvatskoj komunsite koji žele samo djelovati u okviru „svoje“ države. Imamo u BiH „komuniste“ koji su zaraženi samo lokalpatriotizmom. Imamo na Kosovu u Albaniji „komuniste“ koji svoju borbu za nacionalno oslobođenje izjednačuju sa šovinističkom borbom za etničkim teritorijama. I nadsve, imamo ove sve reformističke struje „komunista“ koji su spremni da puze pred klasnim neprijateljem.

Zato je današnja uloga budućeg „Lenjina“ ista kao i prije toliko vremena. Teorijski razobličiti kapitulantsku i šovinističku ulogu snaga u pokretu u novim uslovima. Bez tog jasnog idejnog razgraničenja je nemoguće uspješno voditi klasnu borbu, a koja mora biti beskompromisna i oružana, sve dok se ne unušte ovi ostaci umirućeg svijeta, svijeta kapitala.

Mnoge današnje komuniste treba zgaziti u ime komunizma.

Jedino revolucijom!
Balkanskim pokretom otpora!

U predvečerje opšteg globalnog sukoba, dok traju ovi trgovinski ratovi među najmoćnijim, njihovi dogovori oko podjele svijeta ali i ubrzano pozicioniranje za buduće sukobe, zainteresovani smo za sudbinu ovih naroda na Balkanu. Zainteresovani, jer smo tu mi, naši najbliži i njihovi životi, naši potomci, naši resursi, prirodne ljepote, kamen, polje, miris… nešto naše što nema cijenu, jer je ljudsko, koje se ne procjenjuje, čiji smisao nije samo imati, nego i biti. Šta će od nas ostati ako svi pobjegnemo i ako se predamo bandi svjetskih lihvara, pljačkaša, zlikovaca koji biju, po cijenu uništenja čovječanstva, svoju poslednju bitku – bitku jedne civilizacije na svom zalasku…

Da, može se ići sa ovih prostora jer je sve više neizdrživo, ali se ne može pobjeći, ma koliko se to trudili, zavođeni propagandom „srećnog života“. I tamo nas stiže isto, samo u drugom pakovanju. Svijet je dobrano zakoračio u to globalno selo gdje je svaka stopa ove planete pod “velikim okom“ krupnog kapitala, da nametne savremeno ropstvo i da isisa šta se isisati može. I zato odgovor otpora, ko hoće u taj otpor je skoro identičan na svakoj tački planete. Samo se radi o različitim formama i intenzitetu, ali uvijek o otporu i samo otporu.

Mi smo odabrali Balkanski pokret otpora kao najpogodniju formu tog otpora. Odabrali smo jer želimo da pružimo otpor i da se borimo. Ne želimo da kapituliramo, ma kako nas mnogi upućivali u besmisao našeg otpora u ovom trenutku, zbog ogromne razlike u sili okupatora i obespravljenih masa. Ali mi znamo da smo na pravom putu, da ćemo pobjediti sami ili u zajedničkoj borbi naroda svijeta.

Mi smatramo da sama ideja o Balkanskom pokretu otpora koja se direktno suprotstavlja tom ropstvu balkanskih naroda od strane globalnog kapitala, raznih imperijalista, i koja nadilazi te minorne režimske sluge tih moćnika po balkanskim zemljama, je daleko superiornija od njihovog svijeta i planova o borbi sa nacionalističkih pozicija za interese „svog naroda”, (bolje reći pljačke za sebe i svoje okruženje), od tajne trgovine interesom tih istih naroda, do bacanja u ropstvo mase stotine hiljada mladih u čeljusti tih multinacionalnih kompanija i banaka koje uništavaju po ovim prostorima sve što se uništiti da.

Mi ne krijemo da želimo da nemilosrdno uništimo vladajuće klase balkanskih zemalja i suprotstaviti se svim sredstivma savremenim okupatorima.

Mi ne krijemo da želimo da protjeramo „svjetske glodare“ i da balkanske obespravljene mase upravljaju svojim prirodnim resursima i ekonomijom.

Mi ne krijemo da želimo da stvaramo uslove za širenje radikalnog oslobođenja radnika, žena, svih nezaposlenih i obespravljenih.

I mi smatramo da je poslednji trenutak da se razotkrije ta maskarada od tzv. ljevice, tek začete, na balkanskim prostorima, koja je u službi globalanog kapitala ili raznih imperijalista. Tu prije svega podrazumijevamo razne reformističke grupe malograđanskih ljevičara koji su direktna ekspozitura nadnacionalnog kapitala, razne nostalgičarske grupe za bivšom Jugoslavijom koje su trenutni interes tog istog kapitala u zaokruženju okupacije Balkana i nacional-komunista kao direktne sluge pojedinih imperijalista. Mi ne krijemo da su oni naši posredno veći idejni protivnici od direktnog klasnog neprijatelja, jer oni unose konfuziju i tupe oštricu otporu masa.

Linija koja nas razgraničava – ili djelujemo u okviru sitema ili ga rušimo.

Da, mi smo za oružani pokret balkanskih masa jer je i naš klasni neprijatelj naoružan ubojitim sredstvima i najmodernijom opremom. On ima potpunu kontolu nad sistemom informacija, svim materijalnim sredstvima i ogromnom teritorijom, kao i desetinama vojnih baza po svijetu. Ali smo i svjedoci da taj njihov svijet više ne funkcioniše. Pobune masa su sve češće i masovnije i one će im oteti sva oružja iz ruku i zgaziti ih! A oni o tome šute, panično šute!

Balkanskim pokretom otpora!

1. Patrijarhalni poredak kapitala
2. Patrijarhat kao izvor materijalne moći muškaraca
3. Obim rodne politike društva
4. Revolucionarna kritika feminizma
5. Revolucija žena
6. Saveznici ženske revolucije
7. Uloga nasilja u ženskoj revoluciji
8. Vođstvo žena
9. Borba za reforme i masovni politički pokret

---

1. Patrijarhalni poredak kapitala

Nećemo zalaziti u istorijsku pozadinu ove teme. Priča je već poznata. Ropstvo žena je počelo pojavom privatne svojine i u svakom obliku klasnog društva spojilo se sa odgovarajućim društvenim oblikom, materijalizirajući se u institucijama odgovarajuće vladajuće klase, što traje i danas… U kapitalizmu, za razliku od prethodnih klasnih društava, konačno su se pojavile sledeće veze između društvenih rodnih uloga, patrijarhata i borbe za oslobođenje žena:

1) U kapitalizmu, proizvodnja je uključila čitavo društvo, i bez izuzetka, sve društvene veze između različitih klasa i slojeva su izgrađene prema toj društvenoj skali. To, takođe, znači da muškarci imaju na raspolaganju moć u kapitalističkom poretku nad radom i telom žena, bez obzira na njihovu klasnu i društvenu pripadnost. Pored uloge muškarca, koja je institucionalizovana na osnovima buržoaske porodice, žene su u kapitalizmu roba: radnice jednako kao i seksualni objekti. Samo, pošto je žena potisnuta u ulogu domaćice, njeno telo postaje roba i kapitalni investicioni prostor, uopšte. Ne samo telo ove određene kategorije žena iz te klase, već je žensko telo postalo oblast kapitalnih investicija. Muški pol suzbija ženski pol na društvenoj lestvici. Drugim rečima, svi muškarci ugrožavaju sve žene. To što se ovaj odnos ugnjetavača i ugnjetenih među polovima u potpunosti ostvaruje na društveno prihvatljiv način, ne znači da potlačeni muškarci, koji su eksploatisani od strane kapitalističkog poretka, nisu ili ne mogu biti deo patrijarhalnog uređenja, i da žene koje pripadaju vladajućoj klasi u kapitalističkom poretku nisu seksualno ugrožene.

2) Kao i u prethodnim klasnim društvima, patrijarhat u kapitalizmu je preuzet od strane prethodnog društvenog poretka, a zatim spojen sa kapitalizmom i njegovim institucijama. Ali, za razliku od prethodnih oblika, ovo jedinstvo je kontradiktorno od samog početka. Kao i prethodna klasna društva, ekonomske, političke i vojne institucije (porodica, škola, pravosuđe, birokratija, vojska, monopol, korporacija, itd.) ujedno su i institucije patrijarhata. Patrijarhat se održava uz pomoć ovih institucija. Sa druge strane, osnovna kontradikcija kapitalizma se nastavlja i sa rodnom društvenom podelom. Ova temeljna kontradikcija predstavlja suprotnost između društvenog karaktera proizvodnje i privatnog karaktera imovine i dok jedan kraj ove kontradikcije stalno gura ženu kao proizvođača, potrošača i robe u društveni život, drugi kraj je stalno izvlači iz društvenog života, i vraća u ulogu domaćice. Dok buržoazija, s jedne strane, održava zavisnost od domaćinstva koje održavaju žene i čak se uzdržava od njihovog jačanja, s druge strane, izvlači žene iz kuća kao radnice ili ih fizički eksploatiše. Sve u svemu, ova situacija vodi ka jačanju objektivnih i subjektivnih uslova za ukidanje patrijarhata.

3) Nasuprot prethodnim klasnim društvima, desilo se da žene, ne sve odjednom, već u toku razvoja kapitalizma i zbog velikog pritiska borbe žena za slobodu, više ne „pripadaju“ klasi, već postaju „članice“. Čak i žene kraljeva i sultana u robovlasništvu i feudalnom društvu, kao i žene vladajuće klase u celini, nisu bile članovi klase, pripadale su klasi. One nisu uživale privilegije vladajuće klase u okviru te klase, već su bile roba koja im pripada. Tako da u tom vremenu nisu mogle da opstanu samostalno. Učešće u proizvodnji proleterske žene, koja pojedinačno prodaje svoj rad, promene u naslednim i imovinskim zakonima za buržoasku ženu i ukupni uslovi za sve žene, doveli su do toga da one više ne pripadaju klasi, već su postale njene članice. Ova osnova pretvorila je žene u pojedince i stvorila je uslove za postizanje kolektivnog postojanja zasnovanoj na rodnoj svesti.

4) Ovaj neposredni oblik klasnih razlika unutar ženskog pola dovodi do pojave novih saveza i mogućnosti saveza, novih antagonizama i neantagonističkih kontradikcija između pola koji tlači i potlačenog, kao i između eksploatišućih i eksploatisanih klasa. Taj poseban oblik klasne podele u potlačenom polu i rodnoj podeli unutar klase, sa jedne strane deli muški i ženski rod kao buržoaziju i proletarijat u političkom smislu, ali ih sa druge strane primorava na političko jedinstvo.

Grupe žena koje stiču privatnu imovinu i postaju deo buržoaske klase, ne ponašaju se drugačije u odnosu na buržoaskog muškarca. Žena nema “svoje mesto”, nema barijere ili ništa drugo što bi moglo da je u tome spreči. Konačno, žena koja poseduje privatnu svojinu otuđuje se od sopstvenog pola i postaje deo patrijarhalnog, kapitalističkog poretka. Muški rod nije homogen, takođe. Jedan deo muškaraca se ujedinjuje u borbi za slobodu žena, koje su rodno diskriminisane, na osnovu klasnog bratstva ili kao savezničke snage (i zato što se potlačeni muškarac na klasnoj osnovi otuđuje i suprotstavlja vladarima istog pola.)

---

2. Patrijarhat kao izvor materijalne moći muškaraca

Patrijarhat nije samo mentalitet koji se protivi političkim borbama žena i pojedinačnim akcijama oslobađanja žena. On se suprotstavlja njima kao konkretnoj materijalnoj moći. Nije lišen tela, obličja, institucije ili organizacije. To je materijal koji ima oblik, kao i u bilo kom sistemu vladavine i prva je stvar koju treba uništiti.

Buržoaska vlast je vladavina patrijarhata, a današnja patrijarhalna vlast je vlast buržoazije. S obzirom da sloboda žena nije bezoblična supstanca u univerzumu, ona će uništiti patrijarhat u sadašnjoj formi i to će neminovno dovesti do uništenja buržoaske vladavine. Svi oblici polne diskriminacije i eksploatacije žena u kapitalističkom društvu utelovljeni su u sledećem materijalnom društvenom postojanju: u plaćenom ropstvu žene u kući i izvan nje, u neplaćenom ropstvu unutar i izvan kuće ili u činjenici da ona postaje imovina koja je pretvorena u robu.

I njen rad i svi drugi oblici muške moći nad njenim telom, sve njene pojave, su uobličeni u materijalnom postojanju patrijarhata, muške ekonomije, političke vladavine i buržoaskihinstitucija koje se realizuju uz pomoć njih. Ove pojave, takođe, uključuju i iskorišćavanje kućnog rada žena patrijarhatom, bilo muškarcem ili buržoazijom, kao i prisvajanje ženskog tela pojedinim muškarcima ili kapitalom ili eksploatacijom žena kroz jeftinu radnu snagu u društvenoj proizvodnji i silu koja se koristi (nasilje, porobljavanje putem seksualnih i fizičkih napada, suzbijanje individualnih i organizovanih/društvenih oslobodilačkih borbi).

Naravno, individualna reakcionarna akcija muškaraca i ugnjetavanje i dominacija nad ženom pripada materijalnom postojanju patrijarhata. Takođe, odnosi koje muškarci iz potlačene klase grade sa ženom, nasilje i reakcionarna prisiljavanja koja se na njih prenose čim vlast bude ugrožena, pripadaju patrijarhalnom poretku i jednako su materijalni. Ukratko, buržoaska porodica, institucije muža i oca su među institucionalnim strukturama patrijarhata. Ako pojedinačna postupanja muškaraca nisu bila deo ukupne vladavine muškaraca, a takođe ih nisu podržavale njihove institucije vlasti; ako državni aparat ne bi bio institucionalizovan kao policija, vojska, pravosudni sistem, pa čak i ideološki aparat; ako vojni aparati i pravosudni sistem kao zaštitnik reakcionarnog muškog nasilja ne bi ustali protiv svih pojedinačnih ili organizovanih akcija otpora žena, onda bi materijalna osnova pojedinačnih postupaka muškaraca bila odsutna i mi bi trebalo da se borimo samo protiv mentaliteta pojedinaca. Dokle god postoje ove institucionalne osnove, one podržavaju individualne akcije muškaraca i mušku dominaciju nad brakom, razvodom, nasiljem i seksualnim napadom.

Sve dok materijalne osnove patrijarhata ne budu ukinute, ne može se pojaviti društvo rodne jednakosti.

Iz tog razloga, borba žena za slobodu mora se okrenuti ka društveno-materijalnim temeljima patrijarhata. Borba za uništavanje materijalne moći mora biti jednako materijalno povezana sa revolucionarnom organizacijom, njenom politikom, snagom i političkom linijom masa. Slabljenje patrijarhalnog mentaliteta, promena društvenih normi i sličnih ciljeva može se ostvariti samo sa takvom materijalnom borbom. U suprotnom se ne postiže ništa, osim praznih fraza.

Sada kada se materijalna vladavina patrijarhata spojila sa buržoaskom vladavinom, čak i borba, koja sama po sebi je samo potraga za društvom rodne jednakosti bez rodnih diskriminacija i samo u potrazi za oslobođenjem žena (i oslobođenjem LGBT-a), se preklapa sa revolucionarnim putem proletarijata.

---

3.Obim rodne politike društva

Obim politike kontradikcije rodne uloge u društvu tematski utiče (promenom, produbljivanjem ili slabljenjem, preokretom) na odnos između ugrožene žene koja je podređena i nadređenog muškarca ugnjetača.

Program patrijarhata prirodno traži najprofitabilniji i bezbolan način održavanja ovog odnosa između tlačitelja i potlačenog. U raznim nijansiranim programima patrijarhata (imperijalističke globalizacije, različitih nacionalističko-antiglobalističkih programa, političko-islamskih ili fašističkih programa, itd.), njegov odnos prema kontradikcijirodne uloge u društvu dolazi sa ovim sadržajem. Na ovom temelju je zasnovano i mesto na kojem se žena bavi zakonom, brakom, razvodom i populacionom politikom, kućnim radom, eksploatacijom žena u različitim oblastima, snagom raspolaganja nad ženskim telom i drugim temama.

Programi oslobođenja žena mogu se u osnovi podeliti na dva dela.

Evolucioni programi teže da olakšaju ovaj odnos, da steknu pozicije za žene, stvaraju različite životne i političke prostore za žene. Sa ovim stečenim pozicijama pokušavaju da umanje patrijarhat u različitim varijacijama, štrajk po štrajk. Glavni predstavnici ove politike, sa svim svojim strujama, su feministički pokreti.

Revolucionarni program nastoji ukinuti odnos tlačenja i potlačenih, vladajućih i podređenih između muškaraca i žena, na najkraćem putu. Predstavnici ovog programa su komunisti.

Borbe za rodnu ravnopravnost se sprovode pojedinačno, lokalno, generalno, svesno, spontano, itd. U bezbrojnim oblicima i lokacijama oko ovih programa.

---

4. Revolucionarna kritika feminizma

Feminističke programe možemo podeliti u tri grupe: reformističke programe, utopijske programe i programsku kritiku/bez programa.

Feminizam, koji se razvio kao politički ženski masovni pokret (u prvom talasu pretežno zahteva borbu za pravo glasa, u drugom talasu politiku abortusa i tela) ispunio je deo ovih reformskih borbi. Žene eksploatisane klase nisu mogle imati koristi od jednog od ovih uspeha, osim u nekom delu. Međutim, ove borbe ukupno doprinele su važnim političkim i ideološkim položajima za ženski pol i za sve žene.

Problem je u tome što feminizam ne može povezati sve ove uspešne ili neuspešne reformske bitke sa revolucionarnim programom koji bi okončao patrijarhat. U vremenima u kojima se razvija kao politički masovni pokret, ne može da izgradi nikakav odnos sa istovremenim nastupanjem revolucionarnih borbi. Kao rezultat toga, feminizam je sve više odvojen od politike i razvio se iz reformističkih programa (i nerevolucionarne politike) u utopijske programe (i nepolitičke revolucije).

Ovo proklizavanje i utopija su bili neizbežni, jer sa novim prednostima u buržoaskom poretku, oslobađanje žena unutar buržoaskog poretka nailazi na ograničenja i buržoaski program za oslobođenje žena se završio, kao i politika žena koja nije htela uništiti buržoaski poredak. Utopije su zauzele mesto aktuelne politike.

Utopijski feminizam se pojavio sa nekim sklonostima (u mnogim situacijama uključio ih je sve). Anarhističke verzije feminizma (ili feminističke verzije anarhije) imaju perspektivu zajednica bez društva u formi ideološko-intelektualnih radnih grupa koje su se odvojile od političkog masovnog pokreta žena. U utopijskim orijentacijama najverovatniji program koji treba razmotriti suprogrami koji pokušavaju da neutrališu ili unište biološki pol. Ovaj program je bio logičan zaključak feminizma i najbliži revolucionarnom feminističkom programu, kao i realističnom feminističkom programu. Mada ova perspektiva ne uspeva da pojasni kako se vlast nad naukom i tehnologijom može oduzeti od muškaraca ili se socijalizovati na takav način da, ne samo privilegovani deo žena, već i sve žene mogu imati koristi od toga. To ne može da naiđe na odjek u okviru aktuelnog političkog pokreta. Ni intelektualno nije mogao da se oslobodi evolucije.

Dok utopijski programi odgovaraju sebi samima bez politike, postmoderni feministi su se pojavili u mnogim oblicima koji su pali još dublje od programa utopije, podržavajući potpuno odsustvo programa, negirajući potrebu za njime i veličajući neumereno nepotrebnost programa. Ove struje u svakom slučaju nemaju tvrdnju o materijalnoj revoluciji, već su pronašle osnovu politizacije kao nove intelektualne i aktivističke dinamike rodne borbe, sa LGBT pokretom kao sredstvom, koji se pojavio kao nova društvena sila. Ovim se može odigrati konkretna praktična, progresivna uloga.

Najnaprednija programska formulacija feminizma je ženska revolucija koja se pojavila u periodu kad je feminizam najviše politizovan i najviše dosegao ka sopstvenim masama. Međutim, materijalni način nije razjašnjen, protiv koga, sa kim i sa kojim sredstvima se ova ženska revolucija može realizovati, a to se i nije smatralo problemom. Iz tog razloga, i revolucija žena i patrijarhat ponovo su korišćeni samo na idealistički način i u apstraktnim izrazima kao “duh izvan materije”.

Kao što patrijarhalna linija kritike feminizma odvaja patrijarhat od muškaraca i “muških stvari”, feminizam podjednako razdvaja patrijarhat od strukturno-institucionalnog postojanja, njene “vladajuće materije”, izdvaja i produhovljuje tu podelu. Nedostatak politike u ženskom pitanju slobode postaje zajednička osnova koja donosi dva suprotstavljena pristupa u konačnoj analizi.

Čak i najdestruktivnije kritike muškosti će izgubiti svoju sposobnost da zadaju udarce patrijarhatu ako se ne spoje sa “kritikom oružja”, ako izgube volju da se pridruže masama žena koje su društvena baza patrijarhalnih napada, ako se razvije apstraktna “opozicija moći” umesto borbe koja uništava tu moć, ako neko zapadne u stanje da postane rezerva za nastavak muške vladavine putem identifikacije moći sa “muškim” i bespomoćnošću žene u teoriji; ukratko, ako se oslobađanje žena otklanja od strane sopstvene masovne osnove koja ima konkretno postojanje, od cilja uništavanja materijalnog postojanja muške vladavine i od njihovih saveznih potencijala koji su, takođe, materijalne egzistencije, ako se vrši degradacija na rat mentaliteta bez utvrđivanja sila i određenih ciljeva, izgubiće čak i svoju sposobnost da nanosi štetu patrijarhatu. Cela destruktivna akumulacija feminističke kritike muškaraca može postati oružje bez manevarskog metka u rukama komunista.

Iz tog razloga, komunisti imaju neke razlike u definiciji “problema” sa svakom od ovih feminističkih struja. S druge strane, ne postoji suštinska razlika sa ove tačke gledišta. Najosnovnija razlika između komunista i feminista nije u definiciji “problema”, već u definisanju “rešenja”.

Suštinska razlika između komunističkih i feminističkih programa ne leži u problematizaciji muškarca, čak ni u borbi protiv muškaraca i patrijarhata, već u kvalitetu same borbe.

Program ženskih sloboda evoluira sa svim svojim strujama (od socijalističkog feminizma do lezbejskog separatizma) i sa svim svojim političkim orijentacijama. Ne traži borbu koja napada materijalno patrijarhat. Bilo koje borbeno iskustvo feministkinja, uključujući borbe u kojima su pojedinačni muškarci meta, mogu se primeniti i praktikovati od strane komunista. Skoro svaki napad na ovu ili onu instituciju patrijarhata može se prisvojiti. Progresivnu ulogu može igrati svaka promena koju zahtevaju u patrijarhalnim zakonima. Glavni okvir onoga što su naveli u kritici muškosti, ideološki argumenti koje vode u borbi protiv muškosti i muškaraca, mogu se podeliti sa komunistima. Ali nijedna od feminističkih struja i feminizma u celini neće sve ove akcije dovesti do cilja društvene revolucije koja preovladava materijalnu vladavinu patrijarhata.

Feminizam ne uzima žene kao društvenu revolucionarnu dinamiku, ne kao društveni subjekat, već konačno kao objekat društva. Žena nije predmet aktivne akcije, borbe i uništenja (jer ko ne uništava, taj i ne gradi), već opozicije (u zamenu za delovanje aktivnog subjekta dominacije) i zaštite.

---

5. Revolucija žena

Ženska revolucija kao polovina društvene revolucije je revolucionarni program oslobođenja žena.

Kao što smo već objasnili, ukidanje patrijarhata znači, pre svega, uništenje, raspadanje i ukidanje njegove osnove – društvene podrške. To su privatno vlasništvo nad sredstvima proizvodnje i političko-ekonomskom strukturom koja se zasniva na tome.

Iz tog razloga, likvidacija materijalne osnove patrijarhata i ukidanje njene institucionalne strukture neizbežno znači raspadanje buržoaske države i ukidanje privatnog vlasništva nad sredstvima proizvodnje. Ženska revolucija neizbežno se preklapa s društvenom revolucijom u izgradnji socijalizma i samog socijalizma. Ova avantura se završava samo u komunizmu. Ona se formira kao osnovni element revolucije.

Drugim rečima, čak i ako imamo samo perspektivu oslobađanja ženskog pola na umu, čak i ako sva naša sreća zavisi od oslobođenja žena, ovaj put vodi do društvene revolucije koja će uništiti kapitalistički poredak i sva društva sa privatnom svojinom. Potlačeni ženski rod priprema i ostvaruje sopstvenu revoluciju u društvenoj revoluciji ugnjetavane klase. U tom slučaju, to znači za društvenu revoluciju ugnjetavane klase da ona mora sadržati žensku revoluciju kako bi stekla moć i dinamiku u borbi protiv svih ostataka privatne svojine.

Ali takva društvena revolucija i prateći socijalizam ne uklanjaju objektivnu osnovu za rodne razlike. Novo društvo mora postići takav nivo produktivnosti koja će socijalizovati i funkcije ljudske reprodukcije (kućni rad, brigu o deci, itd.), kao i privatnu svojinu nad proizvodima lične potrošnje koje čine osnovu akumulacije lične svojine unutar porodice. Dok se ovaj nivo ne postigne sa osvajanjem svih sredstava, društvo, u kome su žene drugi pol, nastavlja da postoji.

Nakon što žene duboko promene sopstvenu situaciju razbijanjem patrijarhalnog kapitalističkog poretka, one su u poziciji da nastave ovaj revolucionarni napad u cilju društvenog napretka.

Stoga, tokom, pre i posle društvene revolucije, koja kombinuje sudbinu potlačenog pola sa ugnjetenom klasom, pojavljuje se potreba za konkretnom rodnom politikom i organizacijskom linijom, što dovodi do sasvim različitih društveno-političkih zadataka i organizacionih oblika.

U poređenju sa današnjicom, društvena revolucija koja vodi ka socijalizmu nesumnjivo će imati neuporedivo napredni nivo, čak i sa svim svojim prvim dobicima. To neće dovesti do apsolutnog oslobađanja, već će uticati na to. Zbog toga je važno u izravnavanju ovog puta, koliko žena ima moć u novom društvenom poretku, u kojem suverenitet čoveka nad čovekom nije još uvek ukinut. To znači da je autonomna organizacija žena na osnovu njihove rodne svesti moralna (ili kada govorimo o velikom novom društvenom poretku, prikladno je govoriti o nebrojenim vrstama autonomnih organizacija), tako da one učestvuju u partiji, u državi, u vojsci i u zakonu, itd., i sa potrebnim nivoom količine i učestvujući sa svojim rodnim kvalitetom kao kolektivnom, društvenom snagom. Koliko će proporcionalno učestvovati u ustanovljenoj moći zavisi od učešća u svakoj oblasti revolucije kao što i zavisi od organizovanog stvaranja svog materijalnog postojanja (tj. da li ispunjava uslove za razvoj u vodeću silu).

Štaviše, žene moraju zauzeti svoje mesto u ovom društvenom poretku, ne samo za materijalno garantovanje sopstvene slobode na organizovan način, već i za garanciju postojanja čitavog poretka jer su žene jedna od najnaprednijih dinamika ovog poretka, možda i najprogresivnija. Iz tog razloga nije dovoljno za prekid rodne diskriminacije da se ukine privatno vlasništvo nad proizvodnim sredstvima sa uslovima kapitalističe eksploatacije. Za slobodu žena, takođe, mora se ukinuti i oblik privatne svojine nad robom široke potrošnje. Žene su jedna od dinamike koja ima najveći interes za progresijom revolucije, čak i u socijalizmu, i, kao deo svog rodnog identiteta, najverovatnije će postati svesne tog samog interesa. Drugim rečima, žene su jedan od najnaprednijih revolucionarnih dinamika koji vode socijalizam u komunizam, a žensku revoluciju vode na toj osnovi.

---

6. Saveznici ženske revolucije

Sa kojim se društvenim snagama žene moraju ujediniti?

Na koje se u svojoj borbi moraju osloniti?

U politici, na silu se mora odgovoriti silom. Dok pokušavate uništiti materijalnu vladavinu patrijarhata, veličina i kvalitet sila i cilja koji su vam potrebni su drugačiji. Konačno, pitanje sila će opet biti različito ako se suprotstavite patrijarhatu, predmetu, promeni i branite svoju poziciju.

Ako je vaš odgovor prvi, onda pitanje koje odgovara društvenim snagama ove revolucije nije “ko je rodno diskriminisan?” Pitanje je: “Ko drugi ima interes da likvidira materijalne osnove patrijarhata (ove i te konkretne stubove)?” Ako je tako, revolucionarni put ženske slobode će pozvati jedan deo muškaraca u savez, koji su u antagonističkom odnosu sa privatnom svojinom i buržoaskom političkom strukturom koja štiti i održava privatnu svojinu.

Ako je vaš odgovor drugi, nakon evolucione strategije, onda je pitanje “ko je rodno diskriminisan?” pitanje. U prvom slučaju, osnovno pitanje će biti kako se osloboditi, u drugom kako se braniti.

Ovako se žene postavljaju u društvenoj revoluciji kao polovini revolucije, prema revolucionarnoj strategiji kako u delu klase i slojeva, tako i kao rod koji ima interes za ovu revoluciju kao svoju društvenu dinamiku, u ime pola.

Sa aspekta proleterske klase situacija je sledeća: proleterka je deo revolucije i kao deo samog proletarijata u borbi za oslobađanje svoje klase i kao njenog predstavnika, ali i kao rod je saveznik proleterskog muškarca.

Ova politika ne predviđa socijalni mir ili rodno pomirenje između muškaraca i žena, između proleterske žene i proleterskog muškarca, već borbene zajednice i revolucionarni savez. Iz tog razloga, to ne znači da komunistička žena ne pravi muškarcu problem, baš kao što rodna borba u tom savezništvu povremeno vodi do ideoloških i političkih borbi.

Čak i iz perspektive oslobođenja ženskog pola, buržoaske žene nisu deo društvene osnove ženskog subjekta, baš kao što nisu i fundamentalni saveznici, iako su i one pod uticajem rodne diskriminacije. Osnovni saveznici su muškarci proleteri. Ali ovo preferiranje ne znači da okreću leđa sestrama, njihovim rodnim sestrama. U stvarnosti, ovaj stav znači da feminizam ne pokreće destruktivne žrtve koje zahtevaju borbu za svoje sestre. Stoga preferira da ostane u granicama buržoaskog poretka i miri se iz tog razloga sa buržoaskim muškarcem i ne nosi time čak ni trag njihove krivice.

Ostali strateški saveznici ženske revolucije su klase i slojevi povezani sa društvenom revolucijom.

Bez sumnje, borba povezana sa ovom revolucionarnom strategijom može ući u taktičke saveze sa buržoaskim ženama i političkim subjektima koji ih predstavljaju u različitim periodima, agendama i temama. Ako žena predstavlja one delove društva koji imaju interes za društvenu revoluciju ili one koji su potencijalna rezerva, bezbroj taktičkih saveza može se upisati sa političkim subjektima koji predstavljaju feminističke programe evolucionog ili reformističkog kvaliteta ukoliko uzmemo nivo političke snage (komunisti, feministi, različite reformističke strukture) sa nivoa društvenih snaga (društvenih klasa i slojeva, polova i drugih delova). Konkretno, feministički politički subjekti mogu postati glavni partneri taktičkih saveza, čak i na duži rok. Štaviše, neki od feminističkih političkih subjekata mogu preuzeti revolucionarni stav unutar razvijajućeg društvenog revolucionarnog procesa, zadržavajući vlastitu političku egzistenciju i krenuvši u strateške saveze. Ali na kraju, ništa se ne menja u društvenim snagama društvene revolucije, kojoj ženska revolucija zapravo pripada.

Kada društvena revolucija ispuni svoje prve i fundamentalne zadatke, i time podigne oblik socijalizama, položaj društvenih snaga i uloga će se ponovo promeniti. Kada se eksploatišuće klase likvidiraju, a klasne podele unutar ženskog pola promene, uključujući i žene koje su otuđene od svog roda, učesnici ovog novog poretka, kao i sadržaj novih sporazuma, moraju biti preuređeni.

Dvostruka priroda odnosa između ugnjetenog pola i ugnjetavane klase, kao i istovremeno biti deo saveza a biti i deo takvog odnosa, biti deo dotadašnje društvene dinamike, i, kao društvena dinamika, u interakciji sa ovom dinamikom, pre svega se izražava u komunističkoj partiji.

Naravno, ova dvostruka uloga neće preovladati razbacanim ženama koje učestvuju u revolucionarnim redovima. To bi odgovaralo liniji bez programa unutar aktivne levice u vezi sa pitanjem oslobođenja žena. Da bi proizvela pravi revolucionarni potencijal ženskih vlastitih političkih zahteva i svoje borbene linije, ona mora organizovano da obezbedi sopstvenu kolektivnu egzistenciju između saveza i samog sastava klase, u organizaciji političkih subjekata, u partijskim organizacijama unutar komunističke partije, u svojoj organizaciji kao pola komunističke partije i autonomne organizacije. Kao i druga sredstva političke borbe (klubovi, sindikati, frontovi, akcije i sl.), sličan odgovor mora se dati revoluciji koja će se sprovoditi nakon društvene revolucije. Pored toga, skorašnje borbe sa specifičnim zahtevima vezanim za pitanja žena, stvorili su i nastavljaju da stvaraju veliki broj nezavisnih masovnih organizacija žena.

---

7. Uloga nasilja u ženskoj revoluciji

U prethodnim oblicima društva ili u njegovoj formi unutar kapitalističkog poretka, patrijarhalni poredak je poredak represije i, kao i u svim sistemima represije, može preživeti samo uz silu oružja. Samo društvena revolucija koja uništava ovaj poredak ugnjetavanja otvara put upotrebe sile i na nasilje vladara odgovara upotrebom sile. Jednako je neophodno da se lomi vladajuća klasa sve dok se materijalna osnova ovog odnosa potpuno ne ukloni, tako da se odbijaju novi kontrarevolucionarni napadi.

Ženska revolucija mora dovesti do borbe koja vodi u oružane oblike borbe protiv patrijarhalnog poretka.

Realnost da se ženska revolucija razvija kao osnivač društvene revolucije koja razbija kapitalistički poredak i klasni poredak, ne može dovesti do generalizacije da bi učestvovanje žena u mehanizmima društvene revolucije bilo dovoljno.

Ako se žene na neki način povezuju sa sredstvima nasilja, da bi postalo moguće sopstveno rodno oslobođenje, pre svega moraju postati aktivni subjekti da osiguraju opšti uspeh društvene revolucije. Ovaj odnos, kao i gore opisan, kao učešće jedne žene, olakšao je društvenu revoluciju i objektivno je bliže oslobađanju žena. Ali to nije dovoljno. Za socijalnu revoluciju, u svim borbama, žena mora izgraditi odnos sa sredstvima nasilja, delovanjem koje je povezuje sa svojim kolektivnim identitetom. Dakle, ona mora da učestvuje u oružanim borbama sa svojom rodnom organizacijom, politikom i perspektivom. To znači da ne ostane u borbama kao deo izolovanih žena, već da doprinese kvalitetu kao društvenoj sili i, kao rod, razmenjuje dobitke stečene u toj borbi. Drugo, i možda do danas, deo u kome su žene možda najviše neadekvatne u oružanim oblicima borbe su one akcije koje se bave sopstvenim organizovanim izdvajanjem i korišćenjem nasilnih sredstava u direktnim, ženskim, političkim pitanjima. Drugim rečima, problemi kao što su rodna prava, nasilje nad ženama, seksualni napadi i različiti oblici silovanjamoraju postati predmet oružanih oblika borbe za slobodu žena, bez obzira da li ih podržavaju patrijarhalne društvene institucije (patrijarhalna, buržoaska država i aparat oko nje), ili prošireni krajevi ovih patrijarhalnih aparata, ili civilno naoružanih stražara i tvoraca patrijarhalnog poretka.

---

8. Vođstvo žena

Dvostruka revolucija protiv dvostruke eksploatacije prirodno zahteva dvostruku organizaciju i dvostruki razvoj u vođstvu.

Pitanje ženskog liderstva je u suštini, a i rezimirano je i pitanje nastanka rukovodstva ženske revolucije. Uz društvenu revoluciju i zbog dvostruke uloge žena u ovoj revoluciji, može se raspravljati o pitanju ženskog liderstva i njegovom nastanku u ženskoj revoluciji na dva međusobno povezana nivoa: pitanje ženskog rodnog liderstva u društvenoj revoluciji i pojava rukovodstva ženske borbe.

Dvostruki karakter ovog razvoja liderstva može se formulisati kao “vođstvo ženskih borbi” i “žensko vođstvo društvenih borbi”. Žensko liderstvo mora da se formira u vodećim organizacijama i vodećim ženama u savezu ove dve linije.

Obim ženskog liderstva zahteva da se pojavi organizaciono i političko vođstvo ženske revolucije, pojavljivanje revolucionarne analize i takvog programa, kao i ideološki okvir svega, barem među glavnim snagama ženske revolucije i najvažnijih savezničkih partnera.

Ovo dovodi do zaključka da ženski pol mora postati lider u borbi za slobodu sveg čovečanstva i to znači da snage borbe za slobodu žena predstavljaju zahteve i aspiracije ugnjetavane i eksploatisane klase i slojeva na najnapredniji način i da razvija živahne političke odnose sa svim pitanjima društvene borbe.

Istorijske akumulacije političko-organizaciono-ideološkog rukovodstva i njenih sredstava uključuju različite oblike organizacija, različita sredstva iz sistema kvota na jednaku zastupljenost, kao i životnu praksu i doprinos pojedinačnih lidera žena. Sadašnja formacija ženskog vođstva takođe će napredovati ovim dobicima.

Žensko liderstvo može se ostvariti samo kao kolektivni čin subjektivizacije i na osnovu kolektivne rodne svesti. Naravno, ova praksa rukovodstva će se takođe usaglasiti sa pojedincima. Ženski pol je već proizveo lidere i nastaviće da ih proizvodi.

Ali to ne baca senku kolektivnog kvaliteta liderstva. Ako žena ne postane vođa kao ženski rod, onda kao pojedinac ona ne postaje lider na osnovu svog identiteta i, pored toga, praksa liderstva koja se ne oslanja na sopstvenu društvenu osnovu ne može da se širi. Naravno, iako se rukovodna praksa pojedinih žena, razvijajući se kao izolovane akcije pojedinaca, nesumnjivo predstavlja postignuće u ime svih žena, razvoj žene ka lideru na ovaj način je u stvarnosti sličan”naporima za promenu sistema držeći dobru poziciju u njemu “. Postojaće nedostatak kontinuiteta i sistema.

Žensko liderstvo, kao i svaka liderska praksa, razvija borbu koju žele voditi. Individualni lideri, kao i organizovani lideri, moraju se fokusirati na razvoj ženske organizacije, borbe za oslobođenje žena i njihove politike, a ne na sopstveni razvoj, uključujući i vođenje sopstvenog revolucionarnog razvoja.

Žensko vođstvo uključuje uvažavanje i odbranu pozicija stečenih u ime žena. Iz tog razloga, učešće u praksi ženskog rukovodstva mora se takođe konkretizovati u ocenjivanju sopstvenih praksi vođstva (praksa kao pojedinac, organizacija ili kao određena grupa) i u njihovoj političkoj odbrambenoj akciji.

---

9. Borba za reforme i masovni politički pokret

Borba za reforme i masovni politički pokret

Ovaj politički kontinuitet podrazumijeva mobilisanje žena o različitim pitanjima socijalnih borbi, mobilizaciju žena za borbu sopstvenih rodnih zahteva i pitanja, društvenu konfrontaciju i mobilizaciju dinamike društvene revolucije, kao i progresivne snage društva za rodne teme i političke borbe. Ako je borba protiv patrijarhata odložena do revolucije ili u neograničenu budućnost, a žena ima osećaj slobode koja je odvojena od dnevne politike, ni rodne svesti pojedinih žena niti kolektivnog identiteta žena i njihove društvene akcije ne mogu da se razviju.

Zbog dvostrukog karaktera revolucije, politički masovni pokret žena mora nužno da se razvija bilateralno. To znači kolektivno učešće žena (a ne masovnog učešća pojedinih žena) u cijeloj društvenoj borbi kao društvenoj sili, kao pola. Zatim postoji borba žena protiv različitih ekscesa ugnjetavanja i ponižavanja koje je pretrpeo njihov rod. Važno je širiti ovu borbu u svim društvenim i militantnim dinamičnostima.

Različita pitanja i pitanja ženske slobode moraju postati dnevna tema svih bitaka. Borba žena za različite ekonomske, političke i društvene reforme mora biti povezana sa revolucionarnim programom, ali ovaj revolucionarni program, uključujući i borbu za reformu, mora se konkretizovati u svakodnevne političke borbe i političke taktike. Različite teme i problemi ženske slobode moraju postati svakodnevno pitanje.

Te borbe za reformu, pre svega, dozvoljavaju ženama da formiraju kolektivnu svest u ovim borbama i sposobnost da preduzmu zajedničke akcije i steknu iskustvo političke borbe. Dobijene reforme pružaju pogodnije političke uslove za organizaciju i politizaciju žena i njihovo učešće u društvenom životu i borbi. Zapravo, patrijarhat je potučen, patrijarhat gubi svoj pravni, politički i ideološki status i prostor kroz izgubljene reforme. Na kraju, subjektivisanje žena u društvenim borbama postaje moguće.

Mase žena mogu samo da se udruže sa svojim vlastitom avangardom u tim borbama, a oslobodilačka borba donosi sopstveno liderstvo.

Protesti koji sve ćešće izbijaju, prije svega, u Srbiji, Hrvatskoj i BiH su pokazatelji da se počinju dešavati promjene u ponašanju obespravljenih masa. Da su stasale neke nove generacije koje su „navidane“ na drugi način od onih od prije par decenija. Kao osnovno i najvažnije je da je kod tih masa opijenost nacionalističkom mržnjom negdje potisnuta, a negdje čak i prevaziđena. Na toj nacionalističkoj osnovi je skoro nemoguće mobilisati mase za neke nove tuče, ratove, zločine i pljačku. Taj novi „internacionalizam“ kod masa je uvjetovan ne samo pogubnim iskustvom proteklog vremena, nego i ograničenim mogućnostima kompradorske vlasti u tim zemljama da vode agresivnu ekspanzionističku politiku, jer se nalaze u stanju polukolonijalnog satusa, bolje reći protektorata sa jačanjem elemenata klasične okupacije.

Ponašanje ovih marioneta je direktno uvjetovano odnosom najkrupnijih imperijalističkih zemalja sa svojim utjecajem na ovim prostorima, pa čak ni njih, nego globalnim namjerama svjetske nadnacionalne i nadimperijalne profiterne. Ovo prije svega što se kontrarevolucionarnim slomom socijalizma nije stvorila ni nacionalna buržoazija, nego je ovladala kompradorska buržoazija koja se našla na vjetrometini dubljih globalnih procesa, nesposobna da bilo šta učini za „svoj narod“, vjerno služeći širokoj lepezi modernog oblika fašizma. Znači, da ove balkanske mase, a posebno svi ti nacionalisti u njima, treba da zaborave da će više ratovati za „srpstvo“, „hrvatstvo“, „albanstvo“, „bošnjaštvo“… Izgubili su tu „privilegiju“ da ginu kao stoka za interese tih domaćih koji ih jašu i svakodnevno pljačkaju i ponižavaju. Moraju da obuku neke nove uniforme, pod nove zastave i služe jednim ili drugim imperijalistima. Ovaj „internacionalizam“ je posljedica diktature kapitala koja poprima sve više čudovišne forme. Obespravljene mase ovih prostora, prije svega razbijena radnička klasa, su izgubile neka prava koja su sticale decenijskom borbom. I ne samo da su izgubile ta prava, nego se sve radi da se potpuno izbriše iz svijesti masa da su one nekad imale ta prava. Kao ilustracija ovog stanja može da posluži jedan primjer gdje jedan otac, koji je živio u socijalizmu, navodi sinu, koji je prinuđen da radi u tim „novim okolnostima“, kakva su oni imali prava u tim početnim oblicma socijalizma. Između ostalog: pravo da imaš posao, da se radilo samo osam sati, da je bilo beplatno lečenje, školovanje, pa čak besplatna ljetovanja preko sindikata, a najugroženijim radnicima su se dijelili i besplatni stanovi solidarnosti… Sin odgovara:„ E, sada si pretjerao“…

No, svaki pokušaj silovanja dubljih epohalnih procesa može privremeno da dovede do izvjesnih zastoja i „istorijskog ludila“, ali to ne može dugo trajati. Ovo poniženje i gažanje masa od vladajuće bande kojih smo svakodnevno svjedoci – od toga da se ne obaziru na apele i vapaje tih osiromašenih i poniženih; tih bez posla i tih izbjeglica koje nemaju šta da izgube; tih koji napuštaju svoje porodice da se prodaju i služe tamo negdje, jer će zaraditi neku crkavicu; tihkoji ne mogu da vrate dugove jer su povjerovali mamcima banaka da će im pomoći; tih koji rade osam pa još dva i još dva svaki dan, stalno pod savremenim sredstvima kontole; tih koji ne znaju šta će sa sobom i osjećaju se nekorisnim viškom; ta ogromna većina koja je natjerana da drhti zbog „sjutra“ jer ne smije da prekine ovo danas; i ti koji osjećaju kako ih lažu i gaze svaki dan ali nemaju pravog odgovora na sve to. Ti sve bestijalniji oblici eksploatacije i poniženja masa počinju da izazivaju, najpre stihijske reakcije, poput samodestruktivnih činova ili avanturističkih pokušaja suprotstavljanja toj opštoj nepravdi. No, kako ovo stanje opšte neljudskosti traje i ne vidi mu se kraja, počinju se sve više povezivati ti „otpisani“ i graditi neke zajedničke oblike protesta i otpora. To povezivanje ne samo da poprima tu „nacionalnu dimenziju“ u okviru jedne države, nego je sve više i internacionalističko. Duh tog zajedničkog otpora se sve više preliva preko tih vještačkih ograda malih državica Balkana i poprima taj internacionalistički prizvuk. Začas se ti optisani nađu na ulici da zajedno biju neke male bitke protiv diktature kapitala.

Neminovnost je da će ovih hiljada malih bitaka i poraza pred silom diktature kapitala morati izaći iz tog začaranog kruga parcijalnosti i postaviti se neki viši ciljevi. Ciljevi koji će odisati slobodarskim duhom balkanskih naroda sa izgrađenim širokim pokretom, spremnim da na silu i teror okupatora i diktature kapitala odgovori silom narodnih obespravljenih masa.

Jedino revolucijom!
Balkanskim pokretom otpora!