Tekstovi

Jugoslavija (Kraljevina SHS) je nastala posle Prvog svetskog rata na razvalinama Austrougarske monarhije i Otomanskog carstva. Sam čin stvaranja jedinstvene državne zajednice i ujedinjenja naroda, posle viševekovnog ropstva je bio istorijski progresivan. Međutim, stvaranje države je ostvareno silom i pod uticajem velikih sila i diktatom nacionalnih buržoazija, u prvom redu srpske buržoazije. Jugoslavija je bila monarhija. Država je imala površinu od 247.000 km2 i brojala 12 miliona stanovnika. Zemlja je bila izrazito mnogonacionalna i stanovništvo su činili: Srbi, Hrvati, Makedonci, Crnogorci, Bošnjaci, Albanci, Mađari, Nemci, Romi, Turci, Rumuni, Slovaci, Bugari… Klasna struktura društva je oslikavala duboko seljačku zemlju sa početnim oblicima kapitalističkih odnosa. Seljaštvo je činilo skoro 9,5 miliona stanovnika i na selu su još vladali feudalni i polufeudalni odnosi. Seljaštvo je bilo u najamnom položaju i živelo u izrazito siromašnim uslovima sa visokom stopom smrtnosti. Nepismenost je se kretala oko 70% dok je bilo krajeva i sa preko 90% nepismenih.

U zemlji je započeo proces industrijalizacije ali se on odvijao dosta sporo i novonastala država je po industrijskoj proizvodnji bila jedna od najnerazvijenijih zemalja Evrope. Država je bila otvorena za prodor stranog kapitala koji je ubrzo zagospodario glavnim privrednim resursima. Radništvo je još bilo malobrojno, bez ikakvih prava, surovo eksploatisano i živelo je po perifieriji gradova u najvećoj bedi. Od samog njenog nastanka, Jugoslaviju je potresalo nerešeno nacionalno i socijalno pitanje. Pod uticajem Oktobarske revolucije dvadesetih godina se javljaju seljačke pobune i prvi radnički štrajkovi, ali su oni krvavo ugušeni.

Stvorena je Komunistička partija, koja je, posle prvobitnog legalizma i uspeha u narodnim masama, stavljena van zakona i zabranjena. Njeni članovi su hapšeni i osuđivani na dugogodišnje robije. Partiju su potresali stalni frakcijski sukobi i nejedinstvo. U novostvorenoj državi faktički su bila priznata samo tri naroda – Srbi, Hrvati i Slovenci, što je izazivalo duboko nezadovoljstvo i otpor ostalih naroda, u prvom redu Makedonaca, Albanaca, Crnogoraca, Bošnjaka, ali je svaki otpor nasilno gušen. Između vladajućih nacionalnih buržoazija (srpske, hrvatske i slovenačke) trajala su stalna trvenja i sukobi, a i spremnost da se dogovaraju na račun drugih naroda. Sprovedena je kolonizacija čiji cilj je bio da se asimiluju manjinski narodi, i spreče međunacionalne tenzije u zemlji.

Nastojeći da ublaži zaoštrene odnose na selu i spreči izbijanje «agrarne revolucije», režim je krenuo u sprovođenje agrarne reforme. Međutim, zbog kompromisa sa krupnim zemljoposednicima, kao i trajanje reforme koje je proteklo u periodu od skoro dvadeset godina, efekti reforme su bili mimimalni. Agrarnom reformom nisu bili obuhvaćeni manjinski narodi.

Zbog pretnje izbijanja međunacionalnih sukoba i raspada zemlje, kralj zavodi tridesetih godina brutalnu dikataturu. Međutim, ni to nije umanjilo međunacionalne i socijalne tenzije. Pred Drugi svetski rat započinje otvorena fašizacija režima, a raste i ugled Komunističke partije. Izbijanjem Drugog svetskog rata Jugoslavija se raspala zbog naraslih unutrašnjih protivrečnosti i nesposobnosti da se odupre nadmoćnijem fašističkom osvajaču.

Zemlja je okupirana i podeljena između fašističkih sila. Uspostavljeni su kvislinški režimi, a nacionalistički pokreti (ustaše, četnici i drugi) vršili su masovne zločine nad pripadnicima drugih naroda kao i nad antifašistima. Komunistička partija Jugoslavije ubrzo donosi odluku o dizanju ustanka i započinje oružanu borbu. Stvara se partizanski pokret. Partizanski pokret su podržali svi jugoslovenski narodi zato što je predstavljao istinsku patriotsku snagu koja se borila protiv okupatora, za oslobođenje zemlje, i što je u osnovi ispravno postavio razrešenje dva osnovna problema jugoslovenskog društva: rešenje nacionalnog pitanja izgradnjom zajednice ravnopravnih naroda i socijalnog pitanja, u prvom redu seljačkog, stvaranjem društva bez najamnog rada. Seljaci su u partizanskom pokretu videli priliku da se oslobode feudalnih odnosa, dok su radnici videli borbu za ostvarenje pravednijeg socijalnog društva. Delovi inteligencije su podržali pokret, jer su bili na strani antifašizma. Žene su masovno podržale partizanski pokret jer su u njemu videle način za oslobođenje od patrijarhalnih stega. Partizanski pokret je posle strahovitih borbi narastao u najznačajniji pokret optora u Evropi. Pokret je na početku 1941.g. brojao nekoliko hiljada boraca, da bi pred kraj rata narastao na pokret od 800.000 boraca. Uz pomoć sovjetske Crvene armije partizanski pokret je oslobodio zemlju, proterao fašističke okupatore i njihove saveznike. Zemlja je bila razorena, a gubici u ljudstvu su bili ogromni – stradalo je preko milion stanovnika. Nova vlast je proglasila republiku, zabranila povratak kralju u zemlju, obračunala se sa fašističkim saveznicima i krenula u obnovu zemlje. Uspotavljeni su osnovi socijalizma putem nacionalizacije industrije, a na selu je počela kolektivizacija. Ukinuti su svi ostaci feudalizma, a počela je ubrzana industrijalizacija zemlje. Ubrzano se obnavaljaju gradovi, opismenjava se narod, žene stiču ravnopravnost i vrše se masovni javni radovi. Komunistička partija, koja je faktički držala svu vlast, imala je široku podršku naroda.

Usled sukoba na liniji Tito­Staljin, Komunistička partija Jugoslavije se podelila. Tito je uz pomoć policije i vojske uspostavio dikataturu uske partijske klike. Jugoslavija je u blokovskom podeljenom svetu bila prilika za zapadne imperijaliste da ojačaju svoje pozicije. Jugoslavija je pomognuta ogromnim kreditima i materijalno. Zemlja je preplavljena robom široke potrošenje i od nje je pravljen “izlog prema Istoku” kako bi se predstavile prednosti jugoslovenskog tipa socijalizma u odnosu na tzv. realni socijalizam u Sovjetskom Savezu i ostalim istočnoevropskim zemljama. Među stanovništvom se ubrzano razvijao potrošački mentalitet.

Elementi kapitalističke ekonomije se uvode u industriji i na selu, dok se ubrzava i migracija seoskog stanovništva ka gradovima.

Šezdesetih godina jugoslovenska privreda zapada u krizu, što se pokušalo rešiti tzv. reformom koja nije dala rezultate, dovela je do naglog raslojavanja i nezaposlenosti. Režim je ovu krizu pokušao rešiti izvozom radne snage na zapadna tržišta. To je dovelo do odlaska stotine hiljada radnika u Zapadnu Evropu i Australiju. Ovaj potez režima je donekle ublažio krizu i omogućio je znatan priliv deviza režimu iz inostranstva koje su slali radnici u zemlju. Sa zaoštravanjem ekonomske krize, opštejugoslovenski nacionalizam kao posledica revizionizma Saveza Komunista Jugoslavije dovodi do jačanja nacionalističkih tendencija u samimjugoslovenskim federalnim republikama, što vodi i jačanju republičkih partijskih birokratija koje su postali glavni inspiratori i zaštitnici nacionalizma. Da bi sprečio produbljivanje kriza i raspad Jugoslavije, Titov režim sedamdesetih godina od Jugoslavije faktički pravi konfederaciju, tako da njene republike u suštini imaju skoro sve atribute samostalnih država.

Posle Titove smrti je politička i ekonomska kriza eskarlirala. Pošto je slabila uloga i sam značaj Jugoslavije u nadmetanju zapadnog imperijalizma i sovjetskog socijalimperijalizma, došlo je do pooštravanja ekonomskih zahteva od strane zapadnih imperijalista. Međunacionalne tenzije su dostigle vrhunac i političke biroktatije po republikama su ušle u otvorene sukobe. Savez Komunista Jugoslavije se raspao, a kao najjači nacionalizam (šovinizam) se pokazao velikosrpski koji je imao prednost u ljudstvu, resursima i što je vojska, do tada opštejugoslovenska, stala na njegovu stranu. To je dovelo do ratova na teritoriji bivše Jugoslavije i njenog raspada. Površina Jugoslavije je iznosila 256.000 kvadratnih kilometara i tada je imala 23 miliona stanovnika.

Može se zaključiti da osnovni uzroci raspada Jugoslavije leže u: napuštanju izvornih principa socijalističke revolucije i restauracije kapitalističkih odnosa, pobedi nacionalizma u revizionističkoj partiji i njene nesposobnosti da reši ekonomsku krizu koja je eskalirala u otvorene političke sukobe.

Jačanje velikosrpskog nacionalizma je dovelo do jačanja nacionalističkih pokreta u drugim republikama, posebno u Hrvatskoj. Rat koji je velikosrpski nacionalizam vodio na razvalinama Jugoslavije je doveo do velikog stradanja njenih naroda i masovnih zločina, (ubijeno je preko 120.000, dok je proterano i raseljeno više od million stanovnika).

Zapadni imperijalisti se nisu posebo mešali u sukobe u Jugoslaviji sve do trenutka dok rat nije zapretio njihovim interesima – da bi se rat iz BIH mogao preliti na Kosovo i zahvatiti ceo Balkan. Tada su zapadni imperijalisti intervenisali vojno u BiH i primorali nacionalističke lidere da potpišu mir. Posle izbijanja novih sukoba na Kosovu i pokušaja da se silom slomi otpor albanskog naroda, NATO je bombardovao Srbiju, primorao na vojnu kapitulaciju režim u Srbiji i uspostavio svoje baze i na teritoriji BiH, Kosova i Makedonije.

Na prostoru bivše Jugoslavije uspostavljeni su režimi duboke zavisnosti od stranog multinacionalnog kapitala. Slovenija i Hrvatska su ušle u NATO, BiH se jos nije stabilizovala kao jedinstvena država, Makedonija je u stalnim previranjima, Kosovo pod protektoratom, Crna Gora u podaništvu, dok Srbija nastoji uspostaviti čvršće vojne i ekonomske veze i sa zapadnim i sa ruskim imperijalistima. Nacionalističke tendencije još nisu splasnule i podgrejavaju se u zavisnosti od potreba elita, a i spolja. Ekonomije se nalaze u vrlo teškom stanju i otvoreno se komadaju prirodni i privredni resursi zemalja bivše Jugoslavije od strane novouspostavljenje kapitalističke elite, a sve više od strane finansijskih institucija multinacionalnog kapitala. Neprestano se vodi poziciona borba imperijalista – u prvom redu SAD, Rusije, EU, a u poslednje vreme prisustvo pokušavaju ostvariti i Turska i Kina.

Narodne mase su bačene u totalnu zavisnost, sa stalnim uskraćivanjem ekonomskih, socijalnih i političkih prava.

Stvoriti revolucionarnu partiju i revolucionarni pokret je nešto što se dešava u relativno rijetkim trenucima nekog društva. Potrebno je da prođu decenije prije nego što se stvore potrebni uslovi i u masama sazri potreba da se prihvati jedna revolucionarna organizacija koja je spremna na direktni sukob sa klasnim neprijateljem; koja je spremna na obaranje nepravednog i potpuno nehumanog sistema, odnosno koja je spremna za borbu protiv diktature kapitala, ma gdje se ona sprovodila i u ma kakvim oblicima.

Svijest o potrebi da se odbaci sistem kapitalizma je prisutna i u masama na Balkanu. I ta svijest je sve prisutnija jer su posljedice kapitalizma sve pogubnije. Međutim, ta svijest je još zatrpana raznim naslagama, od nacionalizma, moćno propagandno nametnute neoliberalne ideologije, do religiozne zatucanosti, patrijarhata. To je posljedica i straha snaga koje se protive diktatutri kapitala zbog njegove navodne snage, i koje idu linijom kapitulantstva i reformizma.

Naš stav je da sadašnji imperijalizam na prostoru Evrope koristi i fašizam i reformizam kao pogodne oblike svijesti koje se nameću obespravljenim masama. Fašizam, kao staro oprobano sredstvo odbrane diktature kapitala, uvijek kada taj svijet zapadne u narasle protivrječnosti. Ovog puta je to radi zaštite EU od raspada, migranata, terorizma, evropskih vrijednosti itd. Reformizam je potreban da slabi to naraslo klasno nezadovoljstvo u masama i tupi oštricu tog nezadovoljstva kako ih revolucionarne organizacije ne bi povukle na svoju stranu.

Naš stav je da su fašizam i reformizam dvije tendencije u službi kapitala – jedna krajnje radikalna sa svojim najreakcionarnijim i najšovinističkijim stavovima, radi očuvanja temelja same diktature kapitala, dok druga krajne popustljiva spram te diktature, kako bi se tupila oštrica nezdovoljstva masa, da ne budu radikalne.

No, nije potrebno biti samo okrenut protiv fašista i reformista. Jedna revolucionarna partija mora zadobiti povjerenje masa. A povjerenje mase se zadobija samo na jedan način – borbom. Istinskom borbom za interese obespravljenih. Ta borba može imati i treba da ima desetine različitih formi, ali uvijek mora biti u svim tim oblicima borbena, a ne kapitulantska, mobilizatorska a ne statična, optimistična i okrenuta budućnosti a ne bavljenjem prošlošću. Samo borbom na ulici, u akcijama i upornim radom i principijelnom pozicijom, kao hrabrim držanjem pred klasnim neprijateljem, stiče se to povjerenje.

Mi želimo jednu takvu partiju koja će biti dio šireg pokreta, prije svega na Balkanu, kao dio Balkanskog pokreta otpora. Sam taj naziv jasno govori da je taj pokret okrenut protiv imperijalizma i porobljavanja balkanskih naroda, kao i protiv marionetskih režima. Jasno je da tajpokret može da se temelji na jedinstvu svih onih koji su obespravljeni – klasno, nacionalno i rodno. No, isto tako smo svjesni da je moguće da mase prihvate u sadašnjem odnosu klasnih snaga i fašističku ideologiju ili religiozni fundamentalizam, pogotovo u formama koje će odgovarati krupnom kapitalu.

Taj Balkanski pokrtet otpora je faktički već formiran u svijesti masa. Negdje je čak prisutan u praksi kao u Turskoj, gdje se stepen klasne borbe diže svakog dana na viši nivo. Treba samo radikalnim potezima i na prostorima ostalog Balkana otvoriti mogućnost za eskalaciju te energije nezdovoljnih masa koja je već progovorila pobunom u BiH, Grčkoj, a koje je danas toliko prisutna i u nezadovoljstvu albanskih masa i masa u Srbiji. Zato je naš cilj da jačamo taj pokret i slijedimo liniju koju već krče revolucionarne organizacije koje su na višem stupnju klasne borbe.

Mi želimo partiju koja nije javna za klasnog neprijatelja niti priznaje njegove forme političkog vladanja masama. Partiju koja je otvorena za klice novih oblika odlučivanja i u kojoj su bespoštedna kritika i samokritika osnovni pincipi u njenom razvoju. Partiju koja razvija nove oblike političkog organizovanja i izraz je direktne demokratije, kao i najviših oblika samodisciplinovanog organizovanja…

Mi ne krijemo naše političke ciljeve – srušiti diktaturu kapitala, odnosno marionetske režime i povesti borbu za oslobađanje balkanskih naroda od imperijalizma.

Mi ne krijemo naše metode borbe i oni će zavisiti od naše snage, snage klasnog protivnika i uslova u kojima budemo djelovali. Naš cilj je svijet bez kapitala. No, mi smo takođe svjesni da rušenje tog svijeta ne zavisi od nas, nego od širih istorijskih procesa. Naša uloga je da pomognemo uništenju tog nepravednog svijeta.

Mi ne obećavamo ništa obespravljenim slojevima. Obznanjujemo samo naš opšti cilj za koji se svim srcem borimo i koji je iznad svih ostalih parcijalnih ciljeva, a to je ukidanje privatne svojine.

Da, to je naš osnovni i krajnji cilj – ukinuti privatnu svojinu! Mi se za to borimo!

Jedino revolucijom!
Balkanskim pokretom otpora!

Neka nas ovaj dan podseti na nastavak teške borbe žena širom sveta za opstanak, pod napadom patrijarhalnog sistema koji je ujedinjen sa najrazvijenijom i najsurovijom kapitalističkom fazom – imperijalizmom. Radna snaga žena, njihova tela i identiteti su danas, u doba imperijalizma, eksploatisani do krajnjih granica. Bez obzira na klasni položaj žene, etničko poreklo, ideologiju, životno doba i veroispovest, patrijarhat ih pozicionira kao drugi pol i ujedinjuje ih pod identitetom žena. Po bilo kom osnovu da su žene eksloatisane, ovo im je zajedničko: sve osobine dobrog roba se veličaju, dok se svi kvaliteti slobodne žene marginalizuju.

Naša zastava je zastava žena koje su gradile barikade Pariske komune, boljševika koje su širile plamen revolucije; žena koje su stajale uspravno protiv nacističkih armija i fašisitčkih puščanih cevi; žena radnica u štrajkovima i na radničkim barikadama; žena majki gladnih usta i prkosnih pesnica; žena umetnica i žena koje nam ostaviše slavnu istoriju otpora i oružje za sve sadašnje i buduće bitke.

Često je Miloševićev režim etiketiran kao fašistički, što nije bilo tačno. Istina je da je taj režim odgovoran za razaranje Jugoslavije, stradanje jugoslovenskih naroda i stradanje samog srpskog naroda, no ne može se okarakteristati kao fašistički, iako je u pojavnim elementima tog režima bilo i elemenata fašizma. To se pre svega ogledalo u propagandi, ulozi neprikosnovenog “vođe”, proglašavanje „svog” naroda izabranim, samim idejama etničkog čišćenja, zločinima itd.

Da bi jedan režim bio fašistički treba pre svega da na delu bude sprega najreakcioanarnijih elemenata krupnog kapitala i najgorih oblika šovinizma. To ovde u Srbiji nije bilo moguće iz mnogih razloga, a pre svega jer je tek izlazila iz tzv. socijalističkog perioda i nije bila izvršena potrebna koncentracija kapitala, niti je krupni svetski kapital stao iza te politike. Sem toga, režim, i pored apsolutne kontrole nad polugama državnog aparata, nije bio u stanju, niti je zbog rata i bio zainteresovan da stavi pod kontrolu sve segmente društvenog života. Sa slomom ovog militantnog nacionalizma, prvenstveno na spoljnjem planu, izgledalo je da je otvoren prostor za prodor tzv. savremenih oblika građanske demokratije u Srbiji, a da je to četništvo ostavljeno negde po strani.

Od tada je prošlo dosta vremena, pogotovo za one koji su očekivali neki bolji život. Započeti proces otimanja tzv. društvene imovine od radničke klase je u potpunosti završen. Izdigla se nova kapitalistička klasa koja je nastupala sa neoliberalnom ideoleogijom i koja je vršila pljačku mnogo agresivnije i beskrupuloznije nego što je to činio Miloševićev režim. Ta klasa nije birala sredstva kako će uvećati svoje bogatstvo.

I kada su ti srpski kapitalisti poželeli i političku vlast naišli su na zid. “Država Srbija” je odjednom upozorila da se ne sme preći “crvena linija”. To upozorenje nije dato od strane samog režima, jer on za to nije imao snage, već po diktatu i uz pomoć stranog multinacionalnog kapitala koji su instalirali na vlast svoje marionete. A ta “crvena linija” je bila da se ne smeju ničim narušiti interesi međunarodnih finansijskih institucija, odnosno nikakvo stavljanje prepreka, niti konkurencije tom kapitalu u zaposedanju privrednih i svih drugih resursa ukoliko budu zainteresovani za to. Znači, na delu je savremni oblik okupacije. Posle će samo doći vojnici da sve to osiguraju.

Domaća buržoazija obavila je taj prljavi posao opšte pljačke i siromašenja stanovništva. Krupni kapital dolazi na čisto preko svojih političara sa represivnim aparatom i potpunom kontrolom medijskog prostora. Na drugoj strani, zbog opšte krize kapitalizma, imperijalističke zemlje prihvataju fašizam kao jedan od načina da se spasi sam sistem. I ta sve veća fašizacija Evropeutiče na Srbiju da i ona počinje da ne odbacuje fašizam kao model svog uređenja. Postavlja se samo pitanje koliko će ta fašizacija brzo ići, jer je već uveliko upitna i čak karikaturalna sama suverenost Srbije i ostalih nacionalnih država na Balkanu. Te države više nisu u stanju, niti smeju nista da odbiju što dolazi kao diktat tog kapitala.

U takvoj situaciji u samoj Srbiji počinju otvoreno da jačaju fašističke stranke, dok ostale stranke pokušavaju da se, kroz modifikovanu fašističku ideologiju, prilagode i pripreme za nadolazeće. Razlika među njima je samo u aromi tog fašizma, da li tamjaniše ruskim imperijalizmom ili je taj prepoznatljivi naci­natovski vonj. I ti novi vetrovi na srpskoj političkoj sceni počinju sve jače da duvaju, a verovatno uskoro i u samom parlamentu i vrhovima vlasti.

Rehabilitacija Draže Mihailovića je bila uvertira i ne samo namera da se amnestira politika devedestih, nego da se legalizuje segment same četničke politike kao vodilja u pozicioniranje Srbije danas, a to je to kolaboracionaštvo. Ovog puta kolaboracija sa nekim novim­starim okupatorima u zavisnosti kako ko to posmatra. U zavisnosti od fašizacije samih savremenih okupatora će zavisiti koliko će biti i fašizma u samoj Srbiji. Znači rehabilitacija Draže Mihailovića je ujedno nagoveštaj koketiranja režima sa fašizmom, odnosno priprema terena da se on u potpunosti legalizuje u Srbiji. Zato je rehabilitacija Milana Nedića ne samo uvod u rehabilitaciju Ljotića i ostalih fašista, nego i pripreme masa da se mora priznati i okupacija ma u kakvom obliku ona bila.

I da se vratimo na početak i suštinu rehabilitacija i fašizacija. Da se vratimo na samu suštinu, a to je da se iza pomenutih rehabilitacija krije savremeni oblik okupacije i učvršćuje diktatura kapitala u samoj Srbiji. Time se otvara mogućnost da privatizacija postane opšta i potpuna, a sama eksploatacija porobljenih masa sve razuzdanija. Za fašizaciju ove “Vučićeve Srbije” su danas mnogo povoljniji uslovi nego za vreme Miloševićevog perioda. Izvršen je znatni stepen centralizacije kapitala u malom broju ruku, a krupni svetski kapital sve više stoji iza režima i diktature kapitala u Srbiji.

I dok su četništvo i ostali nacionalizmi po bivšoj Jugoslaviji izašli iz šinjela nekadašnjih nazovi komunista, današnji fašizam se prevenstveno uvozi i oživljava spolja. Ne treba ni sumnjati da će uskoro u Srbiji biti dočekivan sa “hlebom i solju”.

Ako se nekome čini da su sve ove ocene preterane da se samo vratimo na jednu od definicija fašizma i da vidimo da li se on ostvaruje preko leđa najširih masa u Srbiji, a definicija glasi: “Fašizam je otvorena teroristička diktatura najrekcioanrnijih i najšovinsitičkijih imperijalističkih elemenata finansijskog kapitala”.

Da li to sve već živimo i osećamo?

Antifašistima, pre svega komunistima, ostaje da se otvoreno pogledaju oči u oči ne samo sa fašistima na ulici, nego pre svega da priroritet borbe usredsrede na rušenje sadašnjeg režima u Srbiji i pružanju otpora imperijalistima, jer taj režim je zaštitnik fašizma koji je već na putu da se odomaći u Srbiji. Ne treba ponavljati poznato da su komunisti ti koji će doći prvi na udar fašizma pre nego što se obruše i na ostale “manjine” i “nepripadajuće”­ na sve slobodoumno, misleće i ljudsko.

No, sadašnji antifašisti u Srbiji, dokle god ne izađu iz “pelena”, nemaju pravo na parolu­ No pasaran! Nemaju pravo na tu parolu jer su horde zla već tu – prošle su i prolaze bez nekog većeg otpora. I ubrzano ih pripremaju za nove bestijalnosti pod okriljem “civilizovanog poretka” i “civilizacijskih vrednosti”.

Za časni naziv antifašita, odnosno komunista treba se izboriti. Isto onako kako su se borili i bore antifašisti i komunisti svuda po svetu.

Smrt fašizmu – sloboda narodu!
Balkanskim pokretom otpora!

Prošle su dvije godine od kada su bosanske mase pokazale svim ostalim balkanskim i evropskim narodima kako treba razgovarati sa vladajućom klikom. Pobuna bosanskih masa je bio jedinstven primjer socijalnog bunta nezapamćen u poslednjim decenijama. Pred naletom nezadovoljnih masa vladajuća klika i represivni aparat su ustuknuli i nalazili se pred kapitulacijom. Ubrzo se pokazalo da je to samo bila eksplozija dugo potiskivanog nezadovoljstva i ništa više. Bez jasne strategije i jasnih ciljeva ova pobuna je vrlo brzo utihnula.

Tu defanzivu masa iskoristile su vladajuće strukture da bi uz pomoć imperijalista osnažile represivni aparat i ponovo pokušale bosanskim masama nametnuti stare podjele i još više učvrstile protektorat u BiH.

Sadašnja situacija u BiH nije ništa bolja nego kada je izbila pobuna masa, a u mnogim segmentima društvenog života je i gora. Stepen korupcije, nepotizam i pljačka vladajućih klanova se povećava zajedno sa uticajem raznih imperijalista, dok su mase u još većoj bijedi, i mnogi nastoje pobjeći iz tog tamnog vilajeta. No, mora se primijetiti da se čuju i jači glasovi onih koji pozivaju na zajedništvo naroda BiH i koji nastupaju sve više jedinstveno u aktivnostima protivi vladajućih klika u tzv. Federaciji i tzv. Republici Srpskoj. Isto tako, treba primijetiti da su se ti glasovi čuli i devedesetih i nisu ništa pomogli da se ne desi ono što se desilo.

U Tuzli je obelježena godišnjica pobune nazadovljnih masa. Obelježena je pred nekoliko desetina građana. Malo i kao da se nikada i nije desila. To je jasan znak da je BiH u isčekivanju i na raskršću. Da li će postati privezak zapadnog imperijalizma, odnosno predmet žešćeg nadmetanja ruskog, zapadnog i turskog imperijalizma, ili će krenuti onim putem kojim je krenula prije dvije godine, ako bude imao ko da povede mase.

Sva dosadašnja iskustva klasne borbe u svijetu jasno pokazuju, a to je na primjeru bosanskih masa na tako upečatljiv način potvrđeno, da bez revolucionarne organizacije, koja zna šta hoće i koja ima podršku širokih masa, ne može se ništa ozbiljnije napraviti. Ne može se stihijom, „grlom u jagode“, pozivom na „dobre ljude“ u istoriji ništa napraviti, ma koliko bilo to veliko srce i želja da se prekine sveopšta nepravda. Za to je potrebna revolucionarna organizacija sa jasnim ciljevima i koja zna kako treba voditi klasnu borbu sa klasnim neprijateljem. Ne treba sumnjati da takva organizacija ima velike šanse da bude prihvaćena od bosanskih masa. Da bude prihvaćena i od balkanskih masa kao dio šireg Balkanskog pokreta otpora protiv imperijalista i diktature kapitala. A neminovno će i biti dio tog šireg pokreta, jer će znati da je borba za Balkanski pokret otpora ujedno borba za očuvanje jedinstva BiH i ravnopravnosti njenih naroda.

Za revolucionarnu organizaciju u BiH!
Za jedinstveni Balkanski pokret otpora!

Ponovo se i sve više priča o ljevici. Na prostorima bivše Jugoslavije i Balkana je za sada to više nalik modnom trendu nego što je izraz klasnog sukoba koji predvode organizovane snage. Ponovo i tu pokušavaju da cvjetaju neki stari cvjetovi, ali ima i naznaka da će nići i neki novi. To je neminovno u sadašnjim surovim uslovima kapitalističke datosti i kroz nametnuto ropstvo najširim slojevima, kao i svakodnevnu njihovu spoznaju gubljenja sopstvene ljudskosti.

Posljedice neoliberalne diktature po svijet su sve pogubnije. Aveti prošlosti, od vjerskog fanatizma do raznih oblika fašizma, podstiču se na sve strane. Sukobi i novi ratovi su pred vratima. Mnogi bi da spasavaju jedan svijet koji se ruši pred njihovim očima, ali su nemoćni i ne znaju kako bi to radili. Kao da je svima dosta tog kapitalizma i htjeli bi ga se otarasiti, po onoj narodnoj – ”pustili bi mi rado njega, ali on neće nas”. Sve jače diktatura kapitala steže omču oko vrata, ne samo pojedincu, radničkoj klasi, već cijelim narodima. Steže omču i vodi ih ka nečemu zastrašujućem…

Šta bi onda bilo to emancipatorsko u današnjoj ljevici? Koji je to novi kvalitativni skok koji se zahtjeva od nje?

Sigurno da jedan dio odgovora na postavljeno pitanje leži u toj revolucionarnoj ljevici u svijetu koja se čvrsto držala osnova marksističke teorije, shvatanja klasne borbe i principa organizovanja, i koja je, ma kako prolazila kroz plime i oseke, na dobrom putu da danas postane predvodnik širih pokreta masa. Znači, treba učiti iz iskustva te ljevice, jer su u današnjem svijetu opšte globalizacije uslovi življenja obespravljenih masa sve više slični jedni drugima.

Drugi dio odgovora na pitanje je tamo gdje je on uvijek i bio – u analizi kapitalizma, to jest trenutnog odnosa klasnih snaga i tendencija u njemu, a mi živimo na Balkanu, na periferiji imperijalnih centara moći, sa malom koncentracijom kapitala, ali i jednim od čvorišta imperijalnog nadmetanja i sukobljavanja…

Marksistička teorija je davno izvršila naučnu analizu kapitalizma, otkrivajući neke osnovne zakonitosti u njemu, od permanentnog revolucionisanja proizvodnih snaga, stalne centralizacije kapitala, krize hiperprodukcije, tendencijskog pada profitne stope, klasnih borbi… I tu se ništa nije promijenilo, niti se menja, bez obzira na sve te fraze i „faze“ kapitalizma. Sve te zakonitosti u kapitalizmu počivaju na osnovnim temeljima svakog klasnog društva – a to su privatna svojina i robna proizvodnja.

Svaki relevantniji pokušaj prevazilaženja klasnog društva mora poći od njegove suštine. I sve uspješne revolucije, građanske ili proleterske, uvijek su počinjale upravo od te sušine. I ono po čemu počinje jača deferencijacija na ljevici je odnos prema privatnoj svojini i robnoj proizvodnji – da li je taj odnos rezultantan ili samo deklarativan…

Istovremeno je i ta ogromna centralizacija kapitala saveznik svoje suprotnosti, tog istog revolucionarnog pokreta. Koncentracija kapitala u sve manji broj ruku, kao i nove tehnologije sa neviđenom proizvodnošću rada, gura čitav svijet „privatnosti“ na smetlište istorije, kao višak, nešto nepotrebno, zajedno sa viškom svih tih hiperprodukcionih roba, samih ljudi. Gura taj isti kapital da dokida sebe, nemoćan pred sopstvenim zakonitostima. I kapitalizam je već pripremio dekrete za novu epohu „zahtjevajući“ da se prekine njegova agonija. Treba samo da revolucionarni subjekt obznani da se ukida privatno vlasništvo – od banaka, berzi, multinacionalnih kompanija, preduzeća, zemljišnih posjeda, stanova… kola, četkica za zube i pidžama. I da privatno vlasništvo zamene oblici društvenog upravljanja nad meterijalnim i duhovnim sredstvima. Ti oblici upravljanja su tu već pred našim očima u nejasnim formama javnog, proizvodnog i ličnog upravljanja. Treba ih samo osloboditi okova da bi zaživjeli.

Neće ovaj svijet propasti ako nema privatne svojine, naprotiv, ostavićemo jedan ogroman teret i sopstvene lance za sobom.

Iza ovog istorijskog zahtjeva se krije i osnovni nedostatak današnje malobrojne ljevice na jugoslovenskom i balkanskom prostoru. Ona još uvek nema jasne odgovore na suštinska pitanja iz prostog razloga jer nema ni revolucionarnih organizacija niti revolucionarne prakse. Istinska ljevica može svoje odgovore spoznavati i davati samo kroz revolucionarnu praksu, kroz sukobe sa klasnim neprijateljem. Zato mnogi ljevičari i grupe na ovim prostorima, zbog nedostatka te prakse, a većina nema ni želje za njom, nastupaju sa pozicija konzervativizma, nudeći nešto što se nikada više neće vratiti. I oni su osuđeni na neuspjeh. I zato neki drugi ljevičari, pred silinom naleta kapitala, u oportunističkom strahu, bježeći na reformističke pozicije, pristaju na koegzistenciju sa tim svijetom kapitala, unaprijed krijući negdje iza leđa bijelu zastavu. Čini se kao da nema izlaza i da je ovakva ljevica osuđena da tumara između sve jalovijeg i farsičnog ponavljanja floskula prošlog, ili klovnovskog glumatanja principijelnih revolucionarnih pozicija, šminkajući davno spoznate petokolonaške pozicije u samom proleterskom pokretu.

Inficirana virusom nacionalnih uskogrudosti, kao i shvatanjima evropske ljevice koja trenutno ne valja “po lule duvana”, ova ljevica se batrga u nemoćnim reagovanjima na pojavne brloge malih balkanskih režima, bolje reći malih banditskih grupa na vlasti. Zato je pristajanje ove ljevice u startu na pravila svih tih podaničkih režima u stvari udaljavanje od revolucionarne pozicije i njeno kapitulanstvo. I zato i jeste zadatak stvarne ljevice da pokret stalno izmješta izvan sistema. Nijedan revolucionarni pokret u svijetu nije dio sistema, jer je to po sebi kontradikcija. Ne zato što su se sami “odmetnuli” od sistema iz sopstvenog hira, sektaštva, nego što ih je taj sistem izbacio i izbacuje na ulicu kao dijela nepotrebne mase, a pogotovo kao dijela koga treba uništiti, jer mu se pokušava suprotstaviti i rušiti ga. I tu je ona tačka koja tek začetu ljevicu ovih prostora gura ka jasnoj diferencijaciji – ne samo ka prevazilaženju svih tih uskih nacionalnih shvatanja koja je još opterećuju, što znači da ona mora biti duboko internacionalistička, nego što se mora jasno pozicionirati u odnosu na suprotstavljanje sistemu, onosno diktaturi kapitala. Sistem semože rušiti iznutra i spolja, ali pokret mora biti samostalan i odvojen od sistema i duboko ukorenjen u masama.

Balkanske mase danas već počinju da vape za tom ljevicom, a nje nigdje nema ili je ima u tragovima. I ono što se nudi masama od sadašnje malobrojne ljevice, sa nekim skoro nezapaženim aktivizmom, ne uliva im neku nadu da bi to one podržale. Igranje parlamentarizma, učešće na izborima, potpuni legalizam, odricanje od radikalnijih metoda borbe, služe više za uveseljavanje vladajućih slojeva, nego što su dio ozbiljnijeg procesa klasne borbe.

Pojava ljevice koja hoće da uči od revolucionarnog pokreta u svijetu i pravi korake ka ilegalnim organizacionim strukturama i strukturama duboko povezanih sa masama, kojoj stalno prijeti uništenje od tog sistema, jer negira njegovu samu osnovu, i koja se direktno suprotstavlja svim oblicima imperijalnog porobljavanja balkanskih naroda, sigurno će naići na simpatije nezadovoljnih balkanskih masa. Istorijsko iskustvo nas uči da samo treba biti uporan i naći će se izlaz za one koji hoće da ga traže.

I da ponovimo upravo za one koji hoće da traže taj pokretački slogan: “Obespravljene mase nemaju šta da izgube. One su već izgubile.”

Balkanskim pokretom otpora!

Ako išta trenutno zaslužuje pažnju u ovom svijetu haosa, to su ti tragovi nade koji se probijaju kroz nove vidove borbe za oslobađanje žena. Hiljadugodišnja dominacija patrijarhata ustrojena je onog trenutka kada se jedan svijet ravnopravnosti žena i muškaraca, zbog pojave privatne svojine, pocijepao, ne samo na klase, nego i na dominaciju jednog pola nad drugim. Žena je od tada, u tom obliku ropstva, postala ne samo “mašina za rađanje”, nego i najjeftinija radna snaga, kako “domaća” (neplaćeni kućni rad) tako kasnije u novim uslovima i “fabrička”, ali i sredstvo za nametanje obrazaca ponašanja po mjeri te opšte privatnosti i opšteg posjedovanja na osnovu moći kapitala u dominantno patrijarhalnom svetu.

Međutim, kako je svijet “opšte privatnosti “ počeo dolaziti u sukob sa samim sobom, tako je počela i jačati svijest da nešto treba menjati u odnosu dva bića koja žive zajedno ali jedno od njih zadržava privilegije koje mu omogućavaju da dominira, tlači, i to uvijek uz potporu neke više instance (od pravne do religijske) i “normi” koje tu nejednakost prikazuju kao “prirodno stanje stvari”… Zajedno sa proleterskom klasnom borbom, počela je i borba za jedan pravedniji svijet, odnosno borba za oslobođenje žena.

U jednom periodu je u jednom dijelu svijeta djelovalo da je sa klasnom borbom usmjerenom protiv svijeta kapitala, i borba žena za oslobađanje krenula u dobrom pravcu, kao i da će žene uskoro ostvariti svoju emancipaciju. Žene su osvojile pravo glasa, počele su se školovati, zapošljavati i odvajati od domaćinskih poslova, počele su učestvovati u javnom i političkom životu. Izgledalo je da će se taj proces ženske emancipacije uskoro ostvariti. A onda je točak istorije negdje zastao, neko je bacio klipove pod njega. To je taj epohalni trenutak kada se ruši svijet koji je dominirao hiljadama godina prije. Trenutak koji se može završiti samo nestankom ljudske vrste ili stvaranjem novih, drugačijih odnosa.

Problem sa kojim se suočio ženski pokret s kraja dvadesetog vijeka eskalirao je u svojoj punoći. A to je bila posledica slabljenja klasne pozicije proletarijata u jednom trenutku u svijetu. Ženski pokret je, kao što je to uvijek slučaj sa defanzivom proletarijata, počeo da ide linijom razdvajanja rodne i klasne emancipacije. To je uglavnom dovelo ovu borbu na pozicije karikaturalnosti, neozbiljnosti, do pokreta koji takav prestaje da bude relevantan za istorijske procese.

Ponovo se pokazala jedna zakonitost: kako je proletarijat počeo gubiti svoje pozicije, tako se i položaj žena u društvu kretao u pravcu vraćanja na poziciju privatne sfere – opet su se pojavili stari okovi za koje se mislilo da su prevaziđeni. Žene su ponovo primorane da budu „samo majke“, „samo ljubavnice“,“ samo domaćice“, ili sve manje plaćene radnice sa sve dužim radnim vremenom. Povećala se, takođe, i ta potreba kapitalističkog svijeta da se žena još više istakne kao puka potrošna roba: od naslovnica časopisa, preko reklama i TV emisija, žena uglavnom imastatus „mesa“ ili objekta, i to sve jeftinijeg objekta. Neretko se upravo ove pozicije maskiraju lažnim emancipatorskim potencijalom ili slobodama. Zanimljiv je još jedan fenomen: mnoge žene su stavljene u skoro „slijepu nužnost“­ u položaj da „moraju“ prihvatiti pravila kapitalističkog „vertikalnog svijeta“i logiku kapitalističkih odnosa, našavši se na pozicijama odlučivanja i moći (kao direktorke, menadžerke, političarke). Prihvatajući logiku tog svijeta one su postale ne samo zastupnice klasnih interesa krupnog kapitala i neprijatelji potlačenih slojeva nego i protivnice interesa oslobođenja žena i borbe za jednakost uopšte. No, sa krizom i slomom tog svijeta koji se odigrava pred našim očima, kao i jačanjem klasnog otpora u obespravljenim masama koje više nemaju šta da izgube, pogotovo na tzv. periferijama centara moći, ojačala je i spremnost mnogih žena da se nametnu kao klasni oslobodioci. Da čine i predstavljaju isto ono što su nekada činile i bile partizanke. Najnoviji primjeri žena Kurdistana, Indije ili Filipina, koje su uzele puške u ruke i krenule u odlučan obračun sa starim svijetom i u izgradnju novih društvenih odnosa, služe kao uzor i ideal borbe koji danas treba slijediti i prema kome treba iskazati punu solidarnost! Jer, nema klasne borbe bez borbe za oslobađanje žena, kao što nema borbe za ženska prava bez klasne borbe!

Borbom žena za svoje oslobođenje se podiže nivo klasne borbe svih obespravljenih i mogućnost da sa rušenjem klasnog svijeta i svijeta dominacije i muškarci i žene počnu osjećati dašak slobode i ravnopravnosti.

Srušimo svijet dikature kapitala i neslobode!
Učinimo muškarce ravnopravnim!

Devedesetih godina prošlog veka smo se smejali kada je politička luda od Šešelja krenula sa namerom da zabije glogov kolac u Titov grob. Normalno, sve je to bila dobro smišljena predstava, čiji su akteri prepoznali koji politički vetrovi počinju da duvaju Srbijom. To je bio samo jedan od nagoveštaja da politička elita u Beogradu želi da ostvari svoje male imperijalne interese, kako bi se nametnula ostalim narodima Jugoslavije. Znamo kako se završila ta politika – u masovnim zločinima nad nejači drugih naroda; u porazima i sveopštoj bežaniji njihovih “junaka”; na nekim sramnim suđenjima pred sudovima koje oni nisu priznavali, kao da se ništa nije ni desilo. To se zove kolektivna anamneza – nesposobnost jednog društva da se izdigne na nivo ljudskosti, kao i nesposobnost tog drušva da se obračuna sa svojim zločincima i pogrešnom politkom. I tu se u suštini ništa nije promenilo, naprotiv: otišlo se čak korak dalje u nekim stvarima u odnosu na miloševićevsku ratnu politku – počela je rehabilitacija svih kolaboracionista i fašista tokom Drugog svetskog rata, a nesmetano se dozvoljava i podstiče delovanje fašističkih organizacija.

Narodi bivše Jugoslavije treba da se suoče sa činjenicom da je osnovni problem upravo u toj maloj, imperijalnoj politici režima u Beogradu, ma ko bio na vlasti, uz sekundiranje režima u Zagrebu. I dokle god se ne zgazi bez milosti ta politika i te imperijalne težnje, nikakvog napretka ne može biti. Same politike režima u Beogradu i Zagrebu su nesposobne za ostvarenje svojih ciljeva. Problem je što ih danas počinju koristiti imperijalisti za svoje interese na Balkanu.

I uzalud su sve te priče o karikaturalnoj, podaničkoj vlasti i pljački koju vrši režim Srbije nad osiromašenim masama; o uskraćivanju radničkih i studentskih prava; o korupciji, partijskoj državi, nepravdi i privatizacijama. Ništa od toga nema tu istorijsku težinu, dok se ne zabode “glogov kolac” u srce tih režima, odnosno njenih malih imperijalnih interesa. Interesa da rasparčaju BIH, da ponovo pripoje Crnu Goru i ponovo gaze albanski narod Kosova. Vlasti u Beogradu, kao i u Zagrebu su svesne da same ništa ne mogu i da im treba oslonac u najmoćnijim imperijalistima. Zagreb se davno opredelio da bude branik NATO­a na Balkanu, Beogradu je stavljen nož pod grlo od strane zapadnih imperijalista, dok se permanentno pojačava pritisak ruskih imperijalista.

Režimska propaganda u Srbiji i drugim zemljama bivše Jugoslavije u svojoj nemoći širi defetizam, stav da se moramo prikloniti jačima, odnosno voditi računa o interesima moćnih. I to bi na prvi pogled i bio racionalni izbor – interes očuvanja resursa zemlje. Međutim, ukoliko se moćnici bore za svoje interese na Balkanu, a bore se, onda su i ti narodi Balkana samo “monete za potkusirivanje”. Zar je imperijalistima bitno koliko njih će poginuti na ovim prostorima zaprevlast zapadnog ili ruskog imperijlizma? Svedoci smo kako to izgleda u drugim delovima sveta gde su suprotstavljeni interesi moćnika.

Šta onda činiti?

Lenjin je davno utvrdio : “Principijelna politika je jedina ispravna politika”.

Činiti ono što su naši narodi uvijek radili da bi opstali, a zato su i opstali. U nemogućim uslovima i višestruko nepovoljnijim odnosom snaga, pokrenuti taj otpor protiv tog stanja. Ma kako taj otpor iracionalno izgledao i pretio da odnese žrtve. To je istorijska zakonitost. Drugo rešenje je da se pristane na ropstvo. I to ropstvo može trajati dugo, veoma dugo. Ali, onda nećemo biti ni Srbi, ni Hrvati, Crnogorci, Albanci, Bošnjaci, Makedonci, nećemo biti ni radnici, ni građani sa svojim pravima – bićemo roblje.

Obespravljene mase Srbije imaju zadatak da se obračunavaju sa sopstvenim nacionalizmom i da zabodu taj “glogov kolac” u srce samog režima. Istorija nas uči da se to neće moći izvesti bez opštebalkanskog klasnog pokreta otpora čiji će jedan krak marširati i ulicama Beograda. On će rastjerati sve te petokolonaše zapadnih i ruskih imperijalista.

Naglasak je na klasnom pokretu, jer jedino obespravljene mase koje su ostale bez posla, koje su nemilosrdno eksploatisane, koje ne mogu da sastave kraj sa krajem ili ne vide nikavu pepsektivu, odnosno ne pristaju na tu sveopštu nepravdu, jesu spremne da istinski daju sebe i suprotstave se diktaturi kapitala. Samo tako će se stvoriti pretpostavke za jedan bolji i nadasve dostojanstveniji život. Obespravljene mase nemaju šta da izgube. One su već izgubile.

Balkanskim pokretom otpora!

Crnogorski narod, vjerovatno zato što je tako mali a željan slobode i stiješnjen sa svih strana, bio je neka vrsta svetionika svima koji su se borili za pravdu i slobodu. Mnogi su prisvajali tu borbu, a najviše oni u ime „svekolikog srpstva“, između ostalog da bi proširili to svoje „srbstvo“. I čini se da će borba tog „srbstva“ i „crnogorstva“ još trajati. No, to nije tema ovog teksta.

Gdje je sada cnogorski narod sa svojom etikom čojstva koja mu se pripisuje, sa svojim slobodarskim zovom?

Odgovor je: to više skoro i da ne postoji, ili postoji samo u tragovima.

Jednostavno, nekadašnji etički i slobodarski svijet se urušio pod naletom tzv. modernizacije. A taj svijet je i počeo da se naglo urušava posle sloma socijalističke revolucije, kojoj su Crnogorci dali svoj veliki doprinos. Sa rušenjem tih principa socijalističke revolocuije, bili su trasirani neki događaji devedesetih a sada i spremnosti Crne Gore da se dobrovoljno preda novom okupatoru – globalnim svjetskim teroristima.

Taj svijet koji „nikad ne ljubaše sramotnoga ropstva lance“ se lomio od tamo negdje od 48. prošlog vijeka, kada je stasao cio stalež ulizica i nazovi komunista, do te kasnije malograđanske i reformističke poplave ljudi koji su samo gledali gdje će da uhljebe svoje guzice. Devedesete godine prošlog vijeka su samo ubrzale proces tog kameleonstva. Za razliku od ranijeg prioda, novi političari ne samo što su bili spremni da mijenjaju svoja ubjeđenja od prilike do prilike, nego su stekli još jednu osobinu. To je koristoljublje. Želja da se se uz političku vlast i obogate. Time su direktno sa vrha širili taj otrov u još relativno očuvanu etičku svijest crnogorskog naroda. Na kraju su uspjeli. Oni su u ime te modernizaicje, bollje reći nesmetane pljačke, razorili ono što se se najviše cijenilo u crnogorskom narodu – nepristajanje na ropstvo, nepristajanje da se oćuti nepravda, nepristajanje da se ne bude ravnopravan, nepristajanje na trpljenje osionosti od strane vlasti. I nikle su neke nove generacije poslušnih, lažljivih, potkupljenih i kriminogenih….

No, mi kao marksisti­lenjinisti znamo i da je to pirivremena posledica izdizanja jedne klike koje se u određenom trenutku nametnula i koja je, u ime istorijsko opravdane borbe za očuvanje crnogorske samobitnosti, iskoristila tu borbu za stvaranje režima lične vlasti, a potom uvela crnu Goru u kolonijalno ropstvo. Sve u ime ljubavi za očuvanje Crne Gore.

Mi isto tako kao marksisti­lenjinisti znamo i šta slijedi. Ne zato što smo proroci, nego zato što je to zakonitost. Znamo da svi tragovi slobodarske Crne Gore nisu zatrti. Znamo da će se te crnogorske mase koje niko ništa ne pita i sve više ih gazi, osjećati sve neslobodnije u toj Crnog Gori. Biće im tijesno, jer će ih ih boljeti ta nepravda. Biće im tijesno, jer to neće biti njihova Crna Gora. I neće pristajati. Neće pristati na nepravdu da ih gazi vladajuća klika za svoj račun i račun svojih gospodara, ma kako se oni nazivali.

Vrijeme je da ti golobradi Crnogorci, Srbi, Bošnjaci, Albanci,Hrvati… ponesu neke druge barjake, umesto barjaka nacionalnih podjela i novih kolonizatora i okupatora. Ako nista, oni neće dugo htjeti da ginu pod zastavom Crne Gore za interese NATO­a, ubijajući nejač po svijetu.

I nek malo utihnu sve te trube i proganda podaničkog režima Crne Gore, kojom se najmoćnija teroristčka organizacija prikazuje kao neki opšti mirotvorac, jer time sebi čine samo težom optužnicu pred nekim budućim narodnim sudom Crne Gore.

Treba samo uzeti spisak intervencija NATO­a po svijetu u poslednjih pola vijeka i vidijeti posledice tih intervencija.

Žrtve ne treba brojati, jer im se i ne zna broj. Ako iko ima išta ljudsko u sebi, sve će mu biti jasno.

Šta je NATO branio i šta sada brani ? Šta će sada Crna Gora, sa svojom šaka jada, njenim stanovncima, da brani?

Mi kao maksisti­lenjinisti opet znamo šta NATO brani i čemu se pridružila sadašnja crnogorska klika. Oni brane kapitalistički poredak i brane dominaciju najuže klike svjetskih moćnika koji radi očuvanja kapitalizma vode ratove protiv naroda svijeta. Vode ratove da bi se održao taj prevaziđeni svijet po cijenu njegovog uništenja.

Mi komunisti, nikada ne krijemo svoje mišljenje. Da, mi želimo da crnogorska vladajuća klika stane pred neki budući revolucionarani sud. I to će se desiti, ma kako se sada ugodno osjećali uz skute svojih gopodara. Ali i to je sporedno sa istorijskog stajališta. Mi iznad svega želimo klasnu pobunu crnogorskih masa. Da ponovo te mase osjete zov slobode. Zov slobode zajedno sa svim ostalim balkanskim narodima u otporu imperijalizmu ma sa koje strane dolazila ta osvajačka čizma.

Do tada – “Crnogorci su krivi jer misle da je Crna Gora – njihova Crna Gora!”